Szymon Gebert
2008-12-16, ostatnia aktualizacja 2008-12-16 17:50
Przez prawie dwa lata rządów PiS, prezydent Lech Kaczyński użył prawa weta tylko raz. Za to w ciągu ostatnich siedmiu miesięcy zawetował aż dwanaście ustaw przygotowanych przez rząd PO. Ostatnia była wczorajsza, dotycząca pomostówek.
Co zawetował prezydent Lech Kaczyński przez niespełna siedem miesięcy:
1. 16 maja. Ustawę medialną otwierającą koalicji drogę do zmian w mediach publicznych. W ustawie chodziło m.in. o zmianę KRRiT z 5-osobowej (jednocześnie wymieniając członków) na 7-osobową. Członkowie nowej Rady musieliby także posiadać rekomendacje uczelni akademickich, albo stowarzyszeń dziennikarskich. Nie dostawaliby też pensji, a tylko diety za posiedzenia. Odebrano by im też część przywilejów (m.in. służbowe samochody i gabinety z sekretarkami). Znacznie ograniczone zostałyby kompetencje Rady, oraz zostałaby ona związana z Ministrem Skarbu.
- To takie same zagarnięcie mediów, jakie zrobił dwa lata wcześniej PiS - krytykował wówczas LiD projekt ustawy i poparł w tej sprawie weto prezydenta.
Weto dla tej ustawy sprawiło, że nie został zniesiony abonament dla emerytów i rencistów.
Czytaj więcej
2-3. 3 lipca i 27 listopada. Dwie nowelizacje prawa o ustroju sądów powszechnych dotyczące sposobu wynagradzania sędziów. Znosiły one tzw. awanse poziome, oraz zmieniały sposób wynagradzania sędziów (nie zmieniono bezpośrednio stawek, te wzrosną 1 stycznia 2009). Poziome awanse sędziowskie, to systemowe przyznawanie dodatkowych stanowisk - sędziego sądu okręgowego w sądzie rejonowym i sędziego sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym.
Prezydent zawetował dwie nowelizacje w tej sprawie: pierwszą, bo uznał że "uniemożliwi nagradzanie sędziów z długoletnim stażem, nienagannie wykonujących swoje obowiązki i z różnych przyczyn nie aspirujących do objęcia stanowisk sędziowskich w sądach wyższych", a drugą, bo była "niemal identycznym powtórzeniem pierwszej".
Czytaj więcej
4. 24 lipca. Nowelizację ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji, która miała znieść m.in. przepisy kominowe ograniczające zarobki prezesów państwowych spółek. Prezydent mimo, jak mówił, krytycznego spojrzenia na ustawę kominową, nie mógł się pogodzić z "przepisami, które zdejmują limity dla kadry kierowniczej". Celem ustawy było uderzenie w patologiczny układ spółek-córek, powiązanych ze sobą wielopoziomowo, a których prezesem jest ta sama osoba. Takich przypadków ominięcia ustawy kominowej w spółkach Skarbu Państwa jest obecnie bardzo wiele.
5. 24 listopada. Nowelizację ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych umożliwiającą zmianę przeznaczenia gruntów rolnych bez uciążliwych procedur. Była to jedna z ustaw przygotowanych przez komisję posła Palikota "Przyjazne Państwo". Budziła kontrowersje, bowiem pozwalała deweloperom na ułatwione wykupywanie gruntów rolnych niższej wartości. Prezydent tłumaczył swoje weto sprzeciwem samorządów oraz m.in. Towarzystwa Urbanistów Polskich wobec projektu.
Czytaj więcej
6-8. 27 listopada. Pakiet reformujący służbę zdrowia. Prezydent zawetował trzy ustawy z pakietu Platformy: wprowadzającą tę reformę, ustawę o przekształceniu zakładów opieki zdrowotnej w spółki i o uprawnieniach pracowników ochrony zdrowia. Tłumaczył to sprzeciwem wobec "prywatyzacji służby zdrowia", którą uznał za krok w stronę płatnej opieki zdrowotnej. Tymczasem zgodnie z ustawą prywatyzacja polegała głównie na przekształceniu szpitali w spółki i oddanie ich pod kontrolę samorządów - co i tak dzieje się w wielu miejscach w kraju.
Czytaj więcej
9. 28 listopada. Nowelizację ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, przygotowaną przez sejmową komisję posła Palikota "Przyjazne Państwo". Nowelizacja przyznawała m.in. sklepom prawo sprzedawania bonów poniżej ich nominalnej wartości. W ten sposób faworyzowała ona wielkie sieci (hipermarkety), które stać na masową emisję tego rodzaju bonów, de facto uniemożliwiając tego rodzaju praktykę małym sklepom.
Czytaj więcej
10. 29 listopada. Nowelizację ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zmiany m.in. pozwalały osobom korzystającym z tzw. emerytur mundurowych przejście na emerytury FUS, jeśli wypracowali sobie do niej prawo. Przyznawała ona także wyższe emerytury osobom, które prowadziły działalność gospodarczą. Kolejnym beneficjentem były osoby, które prowadzą niepubliczne i prywatne szkoły.
Prezydent zawetował ustawę uznając, że w jej efekcie emerytury FUS uległyby obniżeniu. W efekcie weta w wielu przypadkach bardziej opłaca się przejść na utrzymanie FUS, niż nadal pracować. Nowelizacja była jednym z nielicznych przykładów zgody absolutnie wszystkich parlamentarzystów. Z posłów obecnych przy jej przyjmowaniu, nikt nie zagłosował przeciw, ani nie wstrzymał się od głosu. Głosowało 430 posłów.
11. 29 listopada. Ustawę o ratyfikacji europejskiej konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi.
Przeciwko wetu protestowała m.in. Helsińska Fundacja Praw Człowieka, według której Konwencja jest bardzo dużą szansą na stworzenie skutecznej prawnej opieki międzynarodowej nad dziećmi ze związków dwunarodowych. W uzasadnieniu weta prezydent mówił o obawie kompetencyjnego sporu między polskimi a zagranicznymi sądami. Ustami ministra Kownackiego stwierdził też, że nie musi podpisywać konwencji, bo podpisało ją "tylko 6 państw, w tym dwa małe".
12. 15 grudnia. Ustawa o emeryturach pomostowych, która ograniczała prawa do specjalnych przywilejów emerytalnych. Nowa ustawa obejmowała 270 tysięcy osób w kraju, zamiast 1,1 mln obecnie uprzywilejowanych. Wykluczeni z niej zostali m.in. listonosze, kierowcy, artyści cyrkowi, urzędnicy NIK, czy stroiciele instrumentów muzycznych, a także większość nauczycieli, część kolejarzy i dziennikarze. Prezydenckie weto może kosztować przyszłoroczny budżet ponad 2 miliardy złotych.
Czytaj więcej
Zanim Donald Tusk został premierem, tj. za rządów PiS, prezydent Lech Kaczyński przez niemal dwa lata użył prawa weta tylko raz. 10 sierpnia 2006 r. podpisał wniosek o ponowne rozpatrzenie ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny.
Aleksander Kwaśniewski od wejścia w życie Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r.,(określa obowiązujący sposób korzystania z weta) do końca pierwszej kadencji zawetował 11 ustaw, zaś łącznie w obu kadencjach zawetował 35 ustaw.
