Eksperci odpowiadają na pytania czytelników dotyczące rozliczenia transakcji walutowych
|
Rafał Rybarczyk konsultant w tej firmie |
|
Dawid Michalak partner w DMS TAX sp. z o.o. |
KURS ŚREDNI CZY FAKTYCZNIE STOSOWANY
WDF z 28 grudnia 2006 r. przeczytałem, że gdy stosowana jest metoda podatkowa, wpływy na rachunek bankowy walutowy i wypływy (np. płatności za faktury) należy przeliczać według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień wpływu lub wypływu (skoro nie dochodzi do nabycia lub odsprzedaży waluty, nie można stosować kursu faktycznego). W innych publikacjach spotkałem się jednak z opinią, by stosować kurs kupna lub sprzedaży banku, z którego firma korzysta - mimo że bank w danym dniu w tabeli podaje kilka kursów z różnych godzin. Wybór jednego z tych kursów jest tym faktycznym kursem wymiany. Który sposób postępowania jest prawidłowy?
Przepisy podatkowe nakazują, by przy ustalaniu różnic kursowych metodą podatkową uwzględniać faktycznie zastosowany kurs waluty wdanym dniu, a jeśli nie jest to możliwe - kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Przepisy ustawy o rachunkowości różnią się w tym zakresie od podatkowych. Zobowiązują bowiem przedsiębiorcę do stosowania kursów banku, w którym przedsiębiorca prowadzi rachunek, z dnia dokonania transakcji dla operacji kupna bądź sprzedaży walut, a także zapłaty zobowiązań lub należności (art. 30 ust. 2 pkt 1). Zatem dla tej samej operacji gospodarczej mogą powstać dwie różne różnice kursowe - podatkowe oraz rachunkowe.
Rachunkowe założenie, że przedsiębiorca przy każdej operacji wyrażonej w walucie obcej powinien przyjąć dla celów wyceny kurs banku, z usług którego korzysta, powodowało wiele wątpliwości interpretacyjnych. MF doprowadziło więc do zmiany przepisów podatkowych, które obecnie zobowiązują wszystkich podatników do stosowania takich samych zasad przy wycenie operacji walutowych. W treści rządowego uzasadnienia nowelizacji jej autorzy wskazali, że "dla celów podatkowych podatnicy mogą przyjąć faktycznie zastosowany kurs waluty, np. bankowy lub kantorowy albo wynikający z umowy".
Naszym zdaniem, biorąc pod uwagę treść przepisów oraz ich cel, sposób rozliczenia transakcji na rachunkach walutowych zaprezentowany w grudniowej DF jest właściwy.
OTRZYMANIE ZAPŁATY I ODSPRZEDAŻ WALUTY
Na stronie internetowej Krajowej Informacji Podatkowej znalazłem informację, że "ustalenie wartości faktycznie otrzymanego przychodu wg kursu faktycznie zastosowanego nie uległo co do zasady zmianie w stosunku do 2006 r. Nowością jest, iż jeżeli przy obliczaniu wartości różnic kursowych nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień. Sytuacja taka będzie miała miejsce w szczególności, gdy podatnik korzysta z rachunku walutowego banku zagranicznego, w którym nie jest ogłaszany kurs określonej waluty". Po zapoznaniu się z tym poglądem mam w głowie mętlik i nadal nie wiem, jaki kurs zastosować przy wpływie na konto dewizowe należności w walucie obcej, jeśli tę walutę sprzedam następnego dnia lub później - czy ma to być średni kurs NBP, czy kurs kupna banku z dnia otrzymania zapłaty?
Co do zasady, gdy nie dochodzi do przewalutowania środków - nie są one odsprzedawane bankowi (nie są od banku nabywane), do ustalenia różnic kursowych należy przyjąć średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji (art. 15a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - dalej CIT). Jeżeli natomiast transakcja dotyczy sprzedaży/kupna waluty i w samej transakcji stosowany jest kurs wymiany waluty na złotówki, to kurs taki należy uznać za"faktycznie zastosowany".
Reasumując, wpływ waluty na rachunek walutowy zostanie wyceniony po kursie średnim NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień, natomiast sprzedaż waluty z rachunku walutowego do banku zostanie wyceniona po kursie banku zastosowanym dodanej transakcji.
PROWIZJA BANKU KOSZTEM
Omyłkowo zapłaciliśmy kontrahentowi zagranicznemu dwa razy za tę samą fakturę. Po naszej interwencji przelew został cofnięty i pieniądze trafiły na nasz rachunek walutowy jednak po pomniejszeniu prowizji (kwota pierwotna wynosiła 4000 euro, bank zwrócił nam 3940 euro z adnotacją, że 50 euro to prowizja banku, a 10 euro to prowizja banków pośredniczących). Jak prawidłowo zaksięgować tę operację? Rozumiem, że te 50 euro możemy zaksięgować jako prowizję bankową. A co z kwotą 10 euro, czy ją też możemy ująć jako prowizję, chociaż nie mamy na to potwierdzenia?
Prowizja pobrana przez banki pośredniczące w transakcji pełniła w niej taką samą funkcję jak prowizja banku polskiego. Bank polski przesłał adnotację o pobraniu przez zagraniczne banki prowizji w kwocie 10 euro i może być ona potraktowana jako dowód poniesienia kosztu związanego z uzyskaniem przychodu - a więc kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów ustawy o CIT i PIT.
PIENIĄDZE WYPŁYNĘŁY, WIĘC JEST RÓŻNICA
Czy przy tej operacji powstają podatkowe różnice kursowe (pieniądze nie wróciły do nas w tym samym dniu, w którym został wysłany przelew, więc kursy są różne)?
Podatkowe przepisy o różnicach kursowych odwołują się do pojęcia wpływu oraz wypływu środków z rachunku podatnika (art. 15a ust. 2 pkt 3 oraz art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT). Z pytania wynika, że doszło do wypływu środków finansowych z rachunku bankowego i ich ponownego wpływu w dacie późniejszej od dnia wypływu. To rodzi powstanie różnic kursowych - zastosowanie mają bowiem różne kursy do wyceny środków nadzień omyłkowej zapłaty i na dzień ich zwrotu na rachunek bankowy. Dla rachunku prowadzonego w walucie obcej będzie to kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
ZAKUP WALUTY OD BANKU
Czy jeśli kupujemy od banku walutę i dokonujemy przelewu do kontrahenta zagranicznego z rachunku złotówkowego możemy rozliczać powstałe różnice kursowe dla celów podatkowych (bank ustala kurs indywidualnie - przelew ujęty jest na wyciągu w złotówkach, natomiast do klienta dociera w walucie)?
Kupno waluty od banku wiąże się z zastosowaniem kursu rzeczywistego, stosowanego przez bank w danej transakcji. Tym samym kurs banku, po którym czytelnik kupi walutę, będzie traktowany jako "kurs faktycznie zastosowany", o którym mowa w art. 15a ustawy o CIT. Pamiętajmy, że przepisy o różnicach kursowych przewidują możliwość zakwestionowania "faktycznie zastosowanych" kursów, jeśli odbiegają od kursu średniego NBP o więcej niż +/- 5 proc. W takim wypadku organ podatkowy może wezwać strony umowy (transakcji) do zmiany wartości bądź wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie takiego kursu.
KURS WALUTY PRZY IMPORCIE
Po jakim kursie powinien być obecnie wyceniony import? Jeśli zgodnie z ustawą o CIT zastosujemy kurs średni NBP, a nie celny, to nie będzie zgadzała się podstawa do VAT, dla której brany jest kurs celny z SAD.
Przy wycenie importu należy zastosować średni kurs NBP z dnia powstania obowiązku podatkowego (powstania długu celnego). Będzie to więc inny kurs niż dla celów PIT/CIT. Różnica pomiędzy tymi kursami mogłaby być przykładowo rozliczana na koncie odchyleń z tytułu nabyć towarów/materiałów (konta księgowe zespołu 3).
Rafał Rybarczyk, Dawid Michalak
