piątek, 27 lutego 2009

Dziewiąte wrota namiętności... (seks analny)

Chcesz zapytać o seks analny, ale się wstydzisz?

Seks analny czyli strefa tabu

Niewiele zagadnień związanych z seksem budzi takie emocje. A przecież seks analny „odkryto” już w czasach starożytnych, ma nawet swoją drugą nazwę: seks grecki. Jak się do niego przygotować? Jak powiedzieć nie, gdy się nie chce go uprawiać? Jakie wiążą się z nim niebezpieczeństwa?

czytaj dalej...
REKLAMA

Nie jest zakazany, chociaż niektóre amerykańskie stany mają zapisane w swoich konstytucjach surowe kary z jego uprawianie, ale to można raczej zaliczyć do ciekawostek na ten temat. Polski system legislacyjny nie ingeruje w życie seksualne swoich obywateli, jeśli oczywiście nie jest ono związane z wykorzystywaniem seksualnym, przemocą, gwałtem czy sutenerstwem. Dyskusja o seksie analnym toczy się raczej w zaciszach naszych sypialni

Obiegowa opinia głosi, że mężczyźni go uwielbiają, a kobiety za nim nie przepadają, ale na stronach internetowych poświęconych seksowi analnemu można znaleźć entuzjastyczne wypowiedzi obu płci na ten temat. Wiele osób nie chce jednak o nim słyszeć. Ale też wielu z nas kusi… Jeśli jesteś w tej grupie, czytaj dalej.

» SONDA
Jakie jest twoje zdanie na temat seksu analnego?
Z kim i kiedy?

Na pewno ze stałym partnerem, którego się zna i któremu się ufa, także w kwestiach łóżkowych. Seks analny to fatalny pomysł na pierwszej randce, już nie mówiąc o przypadkowych kontaktach seksualnych. Nie możesz sobie na to pozwolić, gdyż takie zachowanie seksualne jest po prostu ryzykowne. Wiąże się z ogromnym ryzykiem zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową. Odbyt nie ma naturalnej rubrykacji, a wyściełająca go błona śluzowa jest bardzo delikatna i łatwo ulega uszkodzeniom. Te zaś są otwartymi wrotami dla wszelkiego rodzaju bakterii i wirusów. Zatem bez względu na to, jak wielką ochotę masz na zrobienie tego z mężczyzną, którego poznałaś dwie godziny temu na dyskotece, przystopuj. Pomijając kaca moralnego, może cię to kosztować zdrowie, a może nawet życie.

A kiedy? Wtedy, gdy oboje tego NAPRAWDĘ chcecie. Nic na siłę, a na pewno nie po alkoholu. Niektórym wydaje się, że procenty rozluźniają. Możliwe, ale raczej nie w tym przypadku.

Jak?

Gdy ty i twój partner macie już za sobą decyzję, że chcecie spróbować wejść do ogrodu rozkoszy inną bramą, przygotujcie się do tego.

Koniecznie użyjcie do tego celu lubrykantu na bazie wody, który zmniejszy ryzyko otarć i ułatwi wam całą akcję.
Zaopatrzcie się w specjalną prezerwatywę, taką o grubszych ściankach. Używajcie tego typu zabezpieczenia zawsze, gdy przyjdzie wam ochota na igraszki.
Przyjmijcie pozycję, która będzie wygodna dla ciebie. Nie eksperymentujcie za pierwszym razem, wyrafinowane pozycje mogą sprawić, że zrazisz się do seksu analnego raz na zawsze.
• Przestrzegajcie higieny. Tuż po umyjcie się dokładnie, także ręce. A jeśli chcecie się kochać jeszcze raz, tym razem tradycyjnie, niech wam nie wpadnie do głowy używać tej samej prezerwatywy.

Kiedy przestać?

Absolutną granicą, którą musisz postawić przed swoim partnerem jest granica bólu. Gdy się pojawi, to natychmiast przestańcie. Możesz oczywiście próbować technik relaksacyjnych, jak na przykład głębokie oddychanie, ale jeśli nadal boli, powiedz STOP!

Czym seks analny może być, a czym na pewno nie jest?

Może być źródłem wielkiej satysfakcji i poczucia posiadanie wyższego wtajemniczenia. Najlepiej traktować go jako coś wyjątkowego w waszych łóżkowych zmaganiach, taką wisienkę na torcie życia erotycznego. Seks analny nie jest w żadnym wypadku środkiem antykoncepcyjnym. Niektóre kobiety traktują go jako najlepszy sposób, aby nie zajść w ciążę. To oczywiście nie jest normalna sytuacja. Seks analny bywa poza tym sposobem na zachowanie dziewictwa. Niektóre kobiety nie uprawiają seksu tradycyjnego i w ten sposób udaje się im zachować błonę dziewiczą dla tego jednego, jedynego. Ale nie znaczy to, że takie osoby nie prowadziły już życia seksualnego. Czasami mogą być bardziej doświadczone, niż by się można po nich spodziewać.

» SONDA
Czy Twoim zdaniem kobiety lubią uprawiać miłość grecką?
JAK POWIEDZIEĆ "NIE"?

Na to pytanie odpowiada Zbigniew Izdebski, seksuolog, pedagog i doradca rodzinny...

Załóżmy taką sytuację: jest para, ich życie seksualne jest wspaniałe. On namawia ją do miłości greckiej, a ona się waha. Ma opory, ale z drugiej strony nie chce niczego ukochanemu odmawiać...
Podstawą naszego zdrowia seksualnego, poza rzecz jasna obszarem fizjologii, jest sfera związana z obszarem komunikowania i miłości. I bardzo ważne jest właśnie określenie, co akceptujemy, a czego nie akceptujemy w seksie. Ta forma aktywności seksualnej, tak samo jak seks oralny, była w dawnych latach rodzajem perwersji. Dzisiaj to się zmieniło, mówimy, że to normalne pod warunkiem, że obie strony tego chcą. Najważniejsza jest jednak norma partnerskiej. Każdy rodzaj aktywności w relacjach seksualnych musi być akceptowany tak przez jedną, jak i drugą stronę.

A co zrobić, gdy spróbowali, a jedna strona absolutnie nie chce seksu analnego (bo na przykład ją zwyczajnie boli), zaś druga nalega?
To taka sytuacja właśnie jest nie do zaakceptowania! Nie możemy realizować naszych potrzeb seksualnych kosztem partnera. Bo to nie jest w porządku. Naturalnie, możemy pewne rzeczy negocjować, możemy mówić o naszych oczekiwaniach. Jednak w tym przypadku mamy do czynienia z dosyć specyficzną formą aktywności, która może być nie akceptowana w różnych przyczyn: fizycznej, estetycznej i światopoglądowej.

Właśnie, światopogląd… Ostatnio byłam na spotkaniu towarzyskim, nieco zakrapianym alkoholem i niektórym rozluźniły się języki. Dyskusja zeszła na tematy seksu analnego, co mnie nieco zdziwiło, bo ludzie tak otwarcie o tym mówili, pomijając rzecz jasna własne doświadczenia. Ale dyskusja się zawiązała! Coś się zmienia w naszej świadomości?
Oczywiście i to bardzo wiele. Na przestrzeni ostatnich lat wiele się zmieniło. Otwarcie mówimy o tej formie aktywności seksualnej. Z moich badań z 2005 roku wynikało, że do uprawiania seksu analnego przyznaje się ok. 18 proc. Polaków, a jeszcze w 1992 roku według badań prof. Lwa Starowicza przyznawało się zaledwie 6 proc. Ta akceptowalność się zwiększa. Mamy internet, powszechną dostępność wszelkiego rodzaju publikacji. Polacy są bardziej otwarci na sprawy seksu, więc te słupki będą z pewnością rosnąć.

CZY SEKS ANALNY TO DEWIACJA, CZY JEDNAK ŹRÓDŁO ROZKOSZY? CZY POLACY RZECZYWIŚCIE STAJĄ SIĘ BARDZIEJ OTWARCI NA SPRAWY SEKSU, CZY MOŻE WCIĄŻ NIE POTRAFIĄ PRZEŁAMYWAĆ TABU? Zapraszamy do dyskusji na forum.

Popiełuszko. Wolność jest w nas

Tagi: film, kultura
18:30, 27.02.2009 /tvn24.pl, PAP, onet.pl, popieluszko.pl

BIOGRAFIA KAPELANA SOLIADARNOŚCI WCHODZI DO KIN

Zwiastun filmu (materiał dystrybutora), fot. PAP
„Popiełuszko. Wolność jest w nas” - film zapowiadany jako jedna z największych polskich produkcji 2009 roku od piątku w kinach. Wokół tej biograficznej opowieści o legendarnym kapelanie "Solidarności" - księdzu Jerzym Popiełuszce, zamordowanym w 1984 roku przez funkcjonariuszy SB, jeszcze na długo przed premierą pojawiały się kontrowersje.
PRZECZYTAJ KONSULTACJĘ TEOLOGICZNĄ DO FILMU "POPIEŁUSZKO" AUTORSTWA KS. DR CEZAREGO SMUNIEWSKIEGO

Rafał Wieczyński, nieznany dotąd większemu gronu reżyser, opowiada życie ks. Jerzego: od dzieciństwa spędzonego na podlaskiej prowincji, poprzez okres kształtowania się powołania Jerzego Popiełuszki, proces rodzenia się jego legendy w czasie stanu wojennego, aż do bestialskiego zabójstwa przez esbeków. Losy ks. Jerzego zaprezentował na tle kluczowych wydarzeń z historii Polski lat 80., m.in. strajków w sierpniu 1980 r. oraz manifestacji czasów stanu wojennego, tłumionych przez władze PRL.

Praca pełna obaw i emocji

Zdjęcia do "Popiełuszki" trwały siedem miesięcy. Kręcono je w czternastu miastach. A w projekcie poza siedmioma tysiącami aktorów i statystów, wzięło także udział wielu świadków tamtych wydarzeń - m.in. sam ksiądz kardynał Józef Glemp. Rafał Wieczyński, reżyser i scenarzysta filmu - jak mówi - do pracy nad filmem przygotował się sześć lat.

- Niektórzy obawiali się mnie, jako nieznanego reżysera, inni bali się tematu. Gdyby nie pomoc świadków tamtych zdarzeń, bylibyśmy zdecydowanie dalej od prawdy o tych wydarzeniach. Spotykam się z różnymi ocenami zaangażowania prawdziwych świadków tej historii do filmu, dla mnie jednak najważniejsze było trzymanie się prawdy - powiedział Rafał Wieczyński.

Film, który powinien powstać już dawno

- Zdjęcia zaczęliśmy w sierpniu 2007 roku. Dużo jest w tym filmie efektów specjalnych. Trudne było połączenie efektu archiwalnego z nagrywanymi przez nas scenami. Wykorzystaliśmy nawet satelity, które namierzały, gdzie przed laty stała kamera podczas wydarzeń, które właśnie odtwarzaliśmy. Czołgi jadące przez Warszawę były pokazane dzięki efektowi 3D, prawdziwe zniszczyłyby nawierzchnię warszawskich ulic, na których powstawały zdjęcia - wyznał Wieczyński.

Mówi też, że w pewnym momencie prac nad filmem, zorientował się, że tylko część Polaków ma jeszcze wiedzę na temat księdza Jerzego. - Nowe pokolenie często nie zna jego historii - twierdzi reżyser.
Trailer filmu (materiał dystrybutora)
Jego zdaniem, film o księdzu Jerzym powinien być zrobiony już dawno.


Wieczyński zwierzał się, że chciał, aby w filmie widać było prawdziwego człowieka, z poczuciem humoru, z tajemnicami. Czy to mu się udało? Oceniają widzowie. Także to, czy aktorzy podołali zadaniu.

Dla roli spędził tydzień w seminarium

O wysiłku włożonym w choć zbliżenie się do wizerunku niezwykłego duchownego. - Ta rola była wielkim wyzwaniem. W pewnym momencie musiałem jednak przestać obawiać się całego ciężaru tej historii i zacząłem myśleć o swojej pracy. Spędziłem też tydzień w seminarium, absolutnie odcięty od reszty świata, co było dla mnie niesamowitą przygodą duchową - opowiadał aktor grający ks. Jerzego, Adam Woronowicz.

Przyznał, że nie mniej dużym przeżyciem podczas przygotowań do filmu było dla niego spotkanie z mamą księdza Jerzego i jego braćmi, zobaczenie domu, w którym się wychował. - Zgodnie z radą Rafała (reżysera filmu - red.) nie zadawałem pytań, tylko siedziałem i słuchałem, co oni mają nam do opowiedzenia - mówi aktor.

Ale tym, co poruszyło go do głębi, a w pewnym momencie nawet przerosło była ostatnia sekwencja filmu - morderstwa księdza Jerzego.

- To zadanie mnie przerosło. Z całą ekipą odczuliśmy, że nagle dzieje się coś poza nami. Rzadko się obecnie zdarza, żeby zmierzyć się z takimi rolami i historiami - mówi Adam Woronowicz.

"Przeżyłam to wszystko jeszcze raz"

Uroczysta premiera filmu odbyła się 16 lutego w Teatrze Wielkim w Warszawie. Przybyli na nią m.in. prezydent Lech Kaczyński, prymas Polski kardynał Józef Glemp, metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz, marszałek Sejmu Bronisław Komorowski, a także rodzina zamordowanego księdza, w tym jego matka - Marianna Popiełuszko.

Matka ks. Jerzego, Marianna Popiełuszko, miała po premierowym pokazie filmu łzy w oczach. - Jestem bardzo wzruszona. Przeżyłam to wszystko jeszcze raz - przyznała w rozmowie z dziennikarzami.

Z kolei prymas Józef Glemp określił film Wieczyńskiego jako "wielki". - Bardzo się cieszę, że nagromadzono w nim tak wiele faktów, które przeżywaliśmy w ciągu długiego okresu. To nagromadzenie faktów pokazuje rzeczywistość od strony prawdy - powiedział.

Realizatorzy
Scenariusz i reżyseria - Rafał Wieczyński
Zdjęcia - Grzegorz Kędzierski
Produkcja - Julita Świercz-Wieczyńska
Muzyka - Paweł Sydor
Scenografia -Andrzej Kowalczyk

Aktorzy
Ks. Jerzy Popiełuszko - Adam Woronowicz
Ks. Teofil Bogucki - Marek Frąckowiak
Ireneusz - Zbigniew Zamachowski
Roma - Joanna Szczepkowska (gra własną matkę - red.)
Maja - Maja Komorowska
Ks. Kanclerz - Krzysztof Kolberger
Profesor - Jan Englert

"DRUGIE ZABICIE KSIĘDZA" - PRZECZYTAJ RECENZJĘ FILMU

nsz/el

Drugie zabicie księdza

07:15, 27.02.2009
"Popiełuszko" reklamowany jest jako największa polska produkcja tego roku. Niestety, nie jest najlepsza.
Adam Woronowicz na planie filmu "Popiełuszko"
Adam Woronowicz na planie filmu "Popiełuszko" / źródło: AKPA
Wideo (1/2)
Fotogalerie (1/2)
Adam Woronowicz ma 6 fanów, 5 artykułów
Jeżeli również jesteś jej/jego fanem i chcesz na bieżąco śledzić jej/jego karierę
Reżyser i scenarzysta filmu – Rafał Wieczyński, miał wielkie ambicje. "Popiełuszko" pomyślany był nie tylko jako biografia duchowego przywódcy Solidarności, ale również opowieść o walce z komunizmem, stanie wojennym, strajkach i manifestacjach. Niestety, tyle grzybów w barszcz, to stanowczo za dużo.

"Popiełuszko" powinien się nazywać "Sceny z życia Popiełuszki". Wieczyński opowiada historię księdza "po bożemu" – od dzieciństwa w Okopach na Podlasiu, przez służbę w Ludowym Wojsku Polskim, pracę w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie i działalność opozycyjną, aż do tragicznej śmierci w 1984 roku. Problem w tym, że te "obrazki" nie składają się na frapujący film. W "Popiełuszce" – paradoksalnie – brakuje tytułowego bohatera.

Nie ma w obrazie Wieczyńskiego wyraźnego konfliktu, emocji targających księdzem. Filmowy Popiełuszko sprawia wrażenie człowieka nie tworzącego, ale "przemykającego" się przez historię. Ani przez chwilę nie wątpi w to co robi, nigdy się nie waha. Sprawia wrażenie, nie żywego człowieka, ale... świętego. I to jest chyba największy problem "Popiełuszki". Rafałowi Wieczyńskiemu nie udało się na ekranie pokazać prawdziwego człowieka, z którym moglibyśmy się identyfikować i przejąć jego losami.

Szkoda, bo jest w filmie kilka scen, które pokazują, że działalność Popiełuszki nie musiała być dla niego samego taka oczywista. Przyjaciele, z obawy o jego życie, namawiają go do wyjazdu do Rzymu, przełożeni uważają, że niepotrzebnie drażni władzę, a on sam dowiaduje się, że jego znajomi podejrzewani są o współpracę z UB. Każdy z tych wątków można było rozwinąć, może nawet właśnie wokół nich zbudować fabułę filmu dodając jej w ten sposób brakujących dramaturgii i emocji.

Wieczyński chciał w jednym filmie opowiedzieć kilkadziesiąt lat polskiej historii w związku z tym znalazło się w nim wiele scen, które dla fabuły nie mają większego znaczenia. Informacje o podpisaniu Porozumień Sierpniowych, kolejne pielgrzymki papieskie czy choćby nagle urwany wątek wojskowej służby Popiełuszki, niewiele wnoszą do historii, a jedynie niepotrzebnie wydłużają czas nudnawej projekcji.

Nie jest również "Popiełuszko" wolny od błędów czysto warsztatowych. W jednej ze scen reżyser w detalu pokazuje lufę czołgu wbijającą w mur okupowanego przez robotników zakładu, by w następnym ujęciu pokazać w szerokim planie czołg taranujący... stalową bramę bez żadnej ściany w okolicy. Wiele scen w filmie nie znajduje rozwinięcia, albo jest pozbawionych puenty, jak choćby wątek jednego z opozycjonistów wobec którego pojawiają się oskarżenia o współpracę z UB. Szwankuje również dźwięk i często nie można zrozumieć dialogów.

Najjaśniejszym elementem filmu jest Adam Woronowicz w roli tytułowej. Młody aktor, od lat związany z warszawskimi teatrami (najpierw Rozmaitości, a później Powszechnym) stworzył w "Popiełuszce" zachwycającą, dojrzałą kreację swoim talentem ratując wiele z mielizn scenariusza. Jeśli po moich utyskiwaniach szukacie jeszcze powodu, który skłoniłby was do pójścia do kin, to jest nim właśnie rola Woronowicza. Mam nadzieję, że nie przejdzie ona niezauważona na czekających nas festiwalach i konkursach.

"Popiełuszko" nie jest filmem złym. Jest filmem nieudanym. Widać, że reżyser włożył wiele pracy w swoje dzieło, a 12-milionowy budżet oraz liczna ekipa (7 tysięcy aktorów i statystów) pozwoliły mu na realizację scen jakich dawno w naszym ciągle narzekającym na brak pieniędzy kinie nie widzieliśmy. Niestety, inscenizacyjny rozmach pozostaje jedynie technicznym osiągnięciem w sytuacji gdy nie towarzyszą mu solidny scenariusz oraz emocje.

Film Wieczyńskiego to pierwszy fabularny film poświęcony osobie Popiełuszki. Mam jednak nadzieję, że nie ostatni. Historia księdza Jerzego wciąż czeka na to by ją opowiedzieć w sposób, który poruszy serca Polaków.

Nowa ustawa o obywatelstwie polskim z 2009

Tekst ustawy przekazany do Senatu zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu

USTAWA

z dnia 20 lutego 2009 r.

o obywatelstwie polskim[1])

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

Ustawa określa zasady, warunki oraz tryb nabywania i utraty obywatelstwa polskiego, potwierdzania jego posiadania lub utraty, a także właściwość organów w tych sprawach.

Art. 2.

W dniu wejścia w życie ustawy obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów.


Art. 3.

1. Obywatel polski posiadający równocześnie obywatelstwo innego państwa ma wobec Rzeczypospolitej Polskiej takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie.

2. Obywatel polski nie może wobec władz Rzeczypospolitej Polskiej powoływać się ze skutkiem prawnym na posiadane równocześnie obywatelstwo innego państwa i na wynikające z niego prawa i obowiązki.

Art. 4.

Obywatelstwo polskie nabywa się:

1) z mocy prawa;

2) przez nadanie obywatelstwa polskiego;

3) przez uznanie za obywatela polskiego;

4) przez przywrócenie obywatelstwa polskiego.

Art. 5.

Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą niebędącą obywatelem polskim nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.

Art. 6.

1. Zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa małoletniego, jeżeli nastąpiły przed upływem roku od dnia urodzenia się małoletniego.

2. Zmiany w ustaleniu osoby ojca, wynikające z orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa albo o unieważnienie uznania, podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa małoletniego, chyba że małoletni osiągnął już pełnoletność lub za jego zgodą, jeżeli ukończył 16 lat.

Art. 7.

1. Nadanie obywatelstwa polskiego rodzicom, uznanie ich za obywateli polskich oraz wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego obejmuje małoletniego pozostającego pod ich władzą rodzicielską.

2. Nadanie obywatelstwa polskiego jednemu z rodziców, uznanie go za obywatela polskiego oraz wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego obejmuje małoletniego pozostającego pod jego władzą rodzicielską, w przypadku gdy:

1) drugiemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska;

2) drugie z rodziców złożyło oświadczenie o wyrażeniu zgody na nabycie lub utratę przez małoletniego obywatelstwa polskiego.


Art. 8.

Do nadania obywatelstwa polskiego małoletniemu, który ukończył 16 lat, uznania go za obywatela polskiego oraz utraty przez niego obywatelstwa polskiego wskutek wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa przez jego rodziców jest wymagane oświadczenie o wyrażeniu zgody złożone przez małoletniego.

Art. 9.

Oświadczenia, o których mowa w ustawie, w sprawach związanych z nabyciem lub utratą obywatelstwa polskiego przyjmuje do protokołu:

1) wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania - od obywatela polskiego zamieszkałego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz od cudzoziemca przebywającego legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem pobytu na podstawie wizy lub w ruchu bezwizowym;

2) konsul - od osoby zamieszkałej za granicą.

Art. 10.

1. W sprawach o nadanie obywatelstwa polskiego i wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego nie stosuje się, z zastrzeżeniem art. 28 ust. 5 i art. 52, przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.[2])).

2. W sprawach uregulowanych w ustawie należących do właściwości konsulów stosuje się przepisy ustawy z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 215, poz. 1823, z późn. zm.[3])), o ile ustawa nie stanowi inaczej.

3. W sprawach innych niż wymienione w ust. 1 i 2 stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, o ile ustawa nie stanowi inaczej.

4. W sprawach należących do właściwości wojewody organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego jest minister właściwy do spraw wewnętrznych.

Art. 11.

Wojewoda i minister właściwy do spraw wewnętrznych mogą odstąpić w części od uzasadnienia decyzji wydanych na podstawie ustawy, jeżeli wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Art. 12.

Wnioski, oświadczenia i dokumenty wymagane w sprawach uregulowanych w ustawie, sporządzone w języku obcym, składa się wraz z ich tłumaczeniem na język polski sporządzonym lub poświadczonym przez tłumacza przysięgłego lub przez konsula, chyba że umowa międzynarodowa, którą Rzeczpospolita Polska jest związana, stanowi inaczej.

Art. 13.

1. Dane cudzoziemca, małoletniego, wnioskodawcy, osoby lub wstępnych wymagane na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 pkt 1, art. 33 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 pkt 1, art. 40 ust. 1 pkt 1, art. 47 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 1 oraz art. 55 ust. 1 obejmują:

1) imię (imiona) i nazwisko;

2) nazwisko rodowe;

3) datę i miejsce urodzenia;

4) imię i nazwisko ojca;

5) imię i nazwisko rodowe matki;

6) płeć;

7) obywatelstwo;

8) stan cywilny;

9) numer PESEL, jeżeli został nadany.

2. Dane małżonka cudzoziemca lub małżonka wnioskodawcy wymagane na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 7, art. 33 ust. 1 pkt 4 oraz art. 47 ust. 1 pkt 4 obejmują:

1) imię (imiona) i nazwisko;

2) obywatelstwo.

Rozdział 2

Nabycie obywatelstwa polskiego z mocy prawa

Art. 14.

Małoletni nabywa obywatelstwo polskie przez urodzenie, w przypadku gdy:

1) co najmniej jedno z rodziców jest obywatelem polskim;

2) urodził się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone.

Art. 15.

Małoletni nabywa obywatelstwo polskie, gdy został znaleziony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani.

Art. 16.

Małoletni cudzoziemiec, przysposobiony przez osobę lub osoby posiadające obywatelstwo polskie, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli przysposobienie pełne nastąpiło przed ukończeniem przez niego 16 lat. W tym przypadku przyjmuje się, że małoletni cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia.

Art. 17.

Do nabycia obywatelstwa polskiego przez repatriację stosuje się przepisy ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji (Dz. U. z 2004 r. Nr 53, poz. 532, z późn. zm.[4])).

Rozdział 3

Nadanie obywatelstwa polskiego

Art. 18.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może nadać cudzoziemcowi obywatelstwo polskie.

Art. 19.

1. Nadanie obywatelstwa polskiego następuje na wniosek cudzoziemca.

2. Nadanie obywatelstwa polskiego małoletniemu cudzoziemcowi następuje na wniosek jego przedstawicieli ustawowych.

3. W przypadku braku porozumienia między przedstawicielami ustawowymi każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.

Art. 20.

1. Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego zawiera:

1) dane cudzoziemca;

2) adres zamieszkania;

3) informacje o rodzicach cudzoziemca i dalszych wstępnych, jeżeli posiadali obywatelstwo polskie;

4) informacje o posiadaniu obywatelstwa polskiego w przeszłości, jego utracie oraz dacie nabycia obywatelstwa innego państwa;

5) informacje o źródłach utrzymania cudzoziemca, jego osiągnięciach zawodowych, działalności politycznej i społecznej;

6) informację o znajomości przez cudzoziemca języka polskiego;

7) dane małżonka cudzoziemca;

8) informację, czy cudzoziemiec ubiegał się o nabycie obywatelstwa polskiego w przeszłości;

9) uzasadnienie.

2. Cudzoziemiec sprawujący władzę rodzicielską nad małoletnim cudzoziemcem umieszcza dodatkowo we wniosku:

1) dane małoletniego;

2) informację, czy i przed jakim organem zostały złożone oświadczenia o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 i art. 8.

3. Wniosek przedstawiciela ustawowego o nadanie obywatelstwa polskiego małoletniemu cudzoziemcowi zawiera dane i informacje określone w ust. 1 pkt 1, 3-6, 8 i 9 oraz ust. 2 pkt 2. We wniosku umieszcza się również imię i nazwisko, adres zamieszkania przedstawiciela ustawowego.

4. Do wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego dołącza się:

1) dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 5, 7 lub ust. 2;

2) posiadane dokumenty potwierdzające informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4;

3) fotografie osób objętych wnioskiem;

4) oświadczenie, o którym mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 i art. 8.

5. Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego składa się na formularzu, którego wzór określają przepisy wydane na podstawie art. 29 ust. 1.


Art. 21.

1. Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego składa się, za pośrednictwem wojewody lub konsula, osobiście lub korespondencyjnie z podpisem urzędowo poświadczonym. Przepis art. 9 stosuje się odpowiednio.

2. Jeżeli wniosek nie spełnia wymagań określonych w art. 20 ust. 1, 2 lub 3 lub nie dołączono do niego dokumentów, o których mowa w art. 20 ust. 4, organ przyjmujący wniosek wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.

3. Wojewoda i konsul przekazują Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw wewnętrznych, wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego wraz z dokumentami wymaganymi na podstawie art. 20 ust. 4 oraz własną opinią.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, przed przekazaniem wniosku Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, zwraca się do Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, które mogą mieć istotne znaczenie w sprawie o nadanie obywatelstwa polskiego, i sporządza opinię dotyczącą wniosku.

5. Organy, o których mowa w ust. 4, są obowiązane udzielić pisemnej informacji, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zapytania. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten może być przedłużony do 3 miesięcy, o czym organ obowiązany do udzielenia informacji powiadamia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Art. 22.

1. W przypadku gdy na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego wojewoda poweźmie wątpliwość, czy cudzoziemiec nie posiada obywatelstwa polskiego, wszczyna z urzędu postępowanie w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.

2. W przypadku gdy na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego konsul, minister właściwy do spraw wewnętrznych lub Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej poweźmie wątpliwość, czy cudzoziemiec nie posiada obywatelstwa polskiego, przekazuje wniosek do wojewody w celu przeprowadzenia postępowania w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.

3. W przypadku stwierdzenia w toku postępowania w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego, że cudzoziemiec posiada obywatelstwo polskie, wojewoda wydaje decyzję o potwierdzeniu posiadania obywatelstwa polskiego, zaś wnioskowi o nadanie obywatelstwa polskiego nie nadaje się dalszego biegu.

Art. 23.

W przypadku gdy wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego cudzoziemcowi został złożony w czasie, gdy wobec tego cudzoziemca jest prowadzone postępowanie o uznanie za obywatela polskiego albo postępowanie o przywrócenie obywatelstwa polskiego, postępowanie o uznanie za obywatela polskiego albo postępowanie o przywrócenie obywatelstwa polskiego umarza się.

Art. 24.

1. Wojewoda, konsul i minister właściwy do spraw wewnętrznych przekazują wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego bezpośrednio Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej w każdym przypadku, gdy Prezydent tak zadecyduje, bez względu na stadium postępowania.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, wojewoda i konsul informują ministra właściwego do spraw wewnętrznych o przekazaniu wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 25.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadaje obywatelstwo polskie lub odmawia jego nadania w formie postanowienia.

2. Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej przekazuje ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych kopię postanowienia, o którym mowa w ust. 1.

Art. 26.

Cudzoziemiec nabywa obywatelstwo polskie w dniu wydania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej postanowienia o nadaniu obywatelstwa polskiego.

Art. 27.

1. Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej sporządza akty nadania obywatelstwa polskiego i zawiadomienia o odmowie nadania obywatelstwa polskiego.

2. Akt nadania obywatelstwa polskiego i zawiadomienie o odmowie nadania obywatelstwa polskiego, o których mowa w ust. 1, zawierają:

1) informację o treści postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, datę jego wydania i numer;

2) dane cudzoziemca, którego akt nadania obywatelstwa polskiego albo zawiadomienie o odmowie nadania obywatelstwa polskiego dotyczy:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) datę i miejsce urodzenia,

c) imię ojca i imię matki;

3) oznaczenie organu sporządzającego akt nadania obywatelstwa polskiego albo zawiadomienie o odmowie nadania obywatelstwa polskiego oraz datę sporządzenia aktu albo zawiadomienia.

Art. 28.

1. Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej przekazuje, w celu doręczenia wnioskodawcy, akty nadania obywatelstwa polskiego i zawiadomienia o odmowie nadania obywatelstwa polskiego:

1) ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych - jeżeli akt nadania obywatelstwa polskiego albo zawiadomienie o odmowie nadania obywatelstwa polskiego dotyczy cudzoziemca, którego wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego został złożony za pośrednictwem konsula;

2) wojewodzie, który przyjął wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego.

2. Minister właściwy do spraw zagranicznych, za pośrednictwem konsula, który przyjął wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego, informuje niezwłocznie wnioskodawcę o nadaniu obywatelstwa polskiego albo o odmowie nadania obywatelstwa polskiego. Informacja może być przekazana przy pomocy urządzeń umożliwiających odczyt i zapis znaków pisma na nośniku papierowym lub za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnych.

3. Minister właściwy do spraw zagranicznych, za pośrednictwem konsula, który przyjął wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego, doręcza wnioskodawcy akt nadania obywatelstwa polskiego albo zawiadomienie o odmowie nadania obywatelstwa polskiego.

4. Wojewoda, który przyjął wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego, doręcza wnioskodawcy akt nadania obywatelstwa polskiego albo zawiadomienie o odmowie nadania obywatelstwa polskiego.

5. Do doręczeń, o których mowa w ust. 4, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące doręczeń.

Art. 29.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego, wymogi dotyczące fotografii dołączanej do wniosku oraz wzory aktu nadania obywatelstwa polskiego i zawiadomienia o odmowie nadania obywatelstwa polskiego.

2. Wzór formularza wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego uwzględnia dane i informacje, o których mowa w art. 20 ust. 1-3.

3. Wzór aktu nadania obywatelstwa polskiego i zawiadomienia o odmowie nadania obywatelstwa polskiego uwzględnia dane, o których mowa w art. 27 ust. 2.

Rozdział 4

Uznanie za obywatela polskiego

Art. 30.

1. Za obywatela polskiego uznaje się:

1) cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub na podstawie prawa stałego pobytu, który posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

2) cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, który:

a) pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub

b) nie posiada żadnego obywatelstwa;

3) cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Rzeczypospolitej Polskiej;

4) małoletniego cudzoziemca, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie;

5) małoletniego cudzoziemca, którego co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, jeżeli małoletni przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie;

6) cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 10 lat, który spełnia łącznie następujące warunki:

a) posiada zezwolenie na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawo stałego pobytu,

b) posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

7) cudzoziemca, który po uzyskaniu Karty Polaka przebywa nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od roku na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu.

2. Cudzoziemiec ubiegający się o uznanie za obywatela polskiego, z wyłączeniem cudzoziemca, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 i 5, jest obowiązany posiadać znajomość języka polskiego potwierdzoną urzędowym poświadczeniem, o którym mowa w art. 11a ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999, z późn. zm.[5])), świadectwem ukończenia szkoły w Rzeczypospolitej Polskiej lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim.

3. Do ustalenia, czy cudzoziemiec przebywa nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, stosuje się odpowiednio przepis art. 64 ust. 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z późn. zm.[6])).

Art. 31.

Cudzoziemcowi odmawia się uznania za obywatela polskiego, w przypadku gdy:

1) nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 30;

2) nabycie przez niego obywatelstwa polskiego stanowi zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Art. 32.

1. Uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego następuje na jego wniosek, a w przypadku małoletniego cudzoziemca - na wniosek jego przedstawicieli ustawowych.

2. W przypadku braku porozumienia między przedstawicielami ustawowymi każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.

Art. 33.

1. Wniosek o uznanie za obywatela polskiego zawiera:

1) dane cudzoziemca;

2) adres zamieszkania;

3) informacje o źródłach utrzymania cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej, zajmowanym przez niego lokalu, jego osiągnięciach zawodowych, działalności politycznej i społecznej;

4) dane małżonka cudzoziemca;

5) informację, czy cudzoziemiec ubiegał się o nabycie obywatelstwa polskiego w przeszłości oraz czy posiadał obywatelstwo polskie;

6) uzasadnienie.

2. Cudzoziemiec sprawujący władzę rodzicielską nad małoletnim cudzoziemcem umieszcza dodatkowo we wniosku:

1) dane małoletniego;

2) informację, czy i przed jakim organem zostały złożone oświadczenia o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 2 lub art. 8.

3. Wniosek przedstawiciela ustawowego o uznanie za obywatela polskiego małoletniego cudzoziemca zawiera dane i informacje określone w ust. 1 pkt 1, 3, 5 i 6 oraz ust. 2 pkt 2. We wniosku umieszcza się również imię i nazwisko, adres zamieszkania przedstawiciela ustawowego.

4. Do wniosku o uznanie za obywatela polskiego dołącza się:

1) dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 3 i 4 lub ust. 2;

2) posiadane dokumenty potwierdzające informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 5;

3) urzędowe poświadczenie, o którym mowa w art. 11a ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim, świadectwo ukończenia szkoły w Rzeczypospolitej Polskiej lub świadectwo ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim, w przypadku gdy jest wymagane;

4) fotografie osób objętych wnioskiem.

5. Wniosek o uznanie za obywatela polskiego składa się na formularzu, którego wzór określają przepisy wydane na podstawie art. 37 ust. 1.

Art. 34.

Wniosek o uznanie za obywatela polskiego składa się do wojewody.

Art. 35.

1. W przypadku gdy wniosek o uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego został złożony w czasie, gdy wobec tego cudzoziemca jest prowadzone postępowanie o nadanie obywatelstwa polskiego, postępowanie w sprawie o uznanie za obywatela polskiego umarza się.

2. W przypadku gdy wniosek o uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego został złożony w czasie, gdy wobec tego cudzoziemca jest prowadzone postępowanie o przywrócenie obywatelstwa polskiego, postępowanie o uznanie za obywatela polskiego zawiesza się do czasu zakończenia postępowania o przywrócenie obywatelstwa polskiego.

Art. 36.

1. Decyzję w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie dotyczy.

2. Wojewoda przed wydaniem decyzji, o której mowa w ust. 1, zwraca się do komendanta wojewódzkiego Policji, dyrektora delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, czy nabycie przez cudzoziemca obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

3. Do udzielania informacji, o których mowa w ust. 2, stosuje się przepis art. 21 ust. 5, z tym że o przedłużeniu terminu organ obowiązany do udzielenia informacji powiadamia wojewodę.

Art. 37.

1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza wniosku o uznanie za obywatela polskiego oraz wymogi dotyczące fotografii dołączanej do wniosku.

2. Wzór formularza wniosku o uznanie za obywatela polskiego uwzględnia dane i informacje, o których mowa w art. 33 ust. 1-3.

Rozdział 5

Przywrócenie obywatelstwa polskiego

Art. 38.

1. Cudzoziemcowi, który utracił obywatelstwo polskie przed dniem 1 stycznia 1999 r. na podstawie:

1) art. 11 lub 13 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44, z późn. zm.[7])),

2) art. 11 lub 12 ustawy z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 25),

3) art. 13, 14 lub 15 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353, z późn. zm.[8]))

– przywraca się obywatelstwo polskie, na jego wniosek.

2. Nie przywraca się obywatelstwa polskiego cudzoziemcowi, który:

1) dobrowolnie wstąpił w okresie od 1 września 1939 r. do 8 maja 1945 r. do służby w wojskach Państw Osi lub ich sojuszników;

2) przyjął w okresie od 1 września 1939 r. do 8 maja 1945 r. urząd publiczny w służbie Państw Osi lub ich sojuszników;

3) działał na szkodę Polski, a zwłaszcza jej niepodległości i suwerenności, lub uczestniczył w łamaniu praw człowieka.

3. Nie przywraca się obywatelstwa polskiego cudzoziemcowi, jeżeli stanowi to zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Art. 39.

1. Obywatelstwo polskie przywraca minister właściwy do spraw wewnętrznych w drodze decyzji.

2. Nabycie obywatelstwa polskiego następuje w dniu wydania decyzji o przywróceniu obywatelstwa polskiego.

3. W sprawach o przywrócenie obywatelstwa polskiego stosuje się odpowiednio przepisy art. 22 ust. 2 i 3.

Art. 40.

1. Cudzoziemiec, o którym mowa w art. 38 ust. 1, składa wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego, który zawiera:

1) dane cudzoziemca;

2) adres zamieszkania;

3) oświadczenie o posiadaniu w przeszłości obywatelstwa polskiego oraz informacje o okolicznościach jego utraty;

4) adres ostatniego miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed utratą obywatelstwa polskiego.

2. Do wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego dołącza się:

1) dokumenty potwierdzające tożsamość i obywatelstwo;

2) dokumenty potwierdzające zmianę imienia i nazwiska, jeżeli takie nastąpiły;

3) posiadane dokumenty potwierdzające utratę obywatelstwa polskiego;

4) fotografię osoby objętej wnioskiem.

3. Wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego składa się na formularzu, którego wzór określają przepisy wydane na podstawie art. 44 ust. 1.

Art. 41.

1. W przypadku gdy wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego został złożony w czasie, gdy wobec cudzoziemca objętego wnioskiem prowadzone jest postępowanie o nadanie obywatelstwa polskiego, postępowanie o przywrócenie obywatelstwa polskiego umarza się.

2. W przypadku gdy wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego został złożony w czasie, gdy wobec cudzoziemca objętego wnioskiem prowadzone jest postępowanie o uznanie za obywatela polskiego, postępowanie o uznanie za obywatela polskiego zawiesza się do czasu zakończenia postępowania o przywrócenie obywatelstwa polskiego.

Art. 42.

1. Wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego składa się do ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Cudzoziemiec zamieszkujący poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej składa wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego za pośrednictwem konsula właściwego ze względu na jego miejsce zamieszkania.

2. Konsul przekazuje niezwłocznie ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego wraz z dokumentami wymaganymi na podstawie art. 40 ust. 2 oraz posiadane informacje i dokumenty istotne w sprawie.

Art. 43.

1. Przed wydaniem decyzji, o której mowa w art. 39 ust. 1, minister właściwy do spraw wewnętrznych zwraca się do Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, czy przywrócenie obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz czy cudzoziemiec, który złożył wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego, nie działał na szkodę Polski, a zwłaszcza jej niepodległości i suwerenności, lub uczestniczył w łamaniu praw człowieka.

2. Przed wydaniem decyzji, o której mowa w art. 39 ust. 1, minister właściwy do spraw wewnętrznych może zwrócić się do Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu o przekazanie posiadanych informacji na temat osoby ubiegającej się o przywrócenie obywatelstwa polskiego.

3. Do udzielenia informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się przepis art. 21 ust. 5.

Art. 44.

1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego oraz wymogi dotyczące fotografii dołączanej do wniosku.

2. Wzór formularza wniosku uwzględnia dane i informacje, o których mowa w art. 40 ust. 1.

Rozdział 6

Utrata obywatelstwa polskiego

Art. 45.

Obywatel polski, który zrzeka się obywatelstwa polskiego, traci obywatelstwo polskie po uzyskaniu zgody Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

Art. 46.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może wyrazić obywatelowi polskiemu, na jego wniosek, zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

2. Wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego przez małoletniego pozostającego pod wyłączną władzą rodzicielską osoby lub osób nieposiadających obywatelstwa polskiego następuje na wniosek jego przedstawicieli ustawowych.

3. W przypadku braku porozumienia między przedstawicielami ustawowymi każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.

Art. 47.

1. Wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego zawiera:

1) oświadczenie wnioskodawcy o zrzeczeniu się obywatelstwa polskiego;

2) dane wnioskodawcy;

3) adres zamieszkania;

4) dane małżonka wnioskodawcy;

5) informację o ostatnim miejscu zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wnioskodawca zamieszkuje poza tym terytorium.

2. Obywatel polski sprawujący władzę rodzicielską nad małoletnim umieszcza dodatkowo we wniosku:

1) dane małoletniego;

2) informację, czy i przed jakim organem zostały złożone oświadczenia o wyrażeniu zgody na utratę obywatelstwa polskiego, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 lub art. 8.

3. Wniosek przedstawiciela ustawowego o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego przez małoletniego zawiera dane i informacje określone w ust. 1 pkt 1, 2 i 5 oraz ust. 2 pkt 2. We wniosku umieszcza się również imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres przedstawiciela ustawowego.

4. Do wniosku dołącza się:

1) dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 4 lub ust. 2;

2) posiadane dokumenty potwierdzające, że wnioskodawca jest obywatelem polskim;

3) dokument potwierdzający posiadanie obywatelstwa innego państwa lub przyrzeczenie jego nadania;

4) fotografie osób objętych wnioskiem.

5. Wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego składa się na formularzu, którego wzór określają przepisy wydane na podstawie art. 53 ust. 1.

Art. 48.

1. Wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego składa się osobiście lub korespondencyjnie z podpisem urzędowo poświadczonym, za pośrednictwem wojewody lub konsula. Przepis art. 9 stosuje się odpowiednio.

2. Jeżeli wniosek nie spełnia wymagań określonych w art. 47 ust. 1, 2 lub 3 lub nie dołączono do niego dokumentów, o których mowa w art. 47 ust. 4, organ przyjmujący wniosek wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.

3. Wojewoda i konsul przekazują niezwłocznie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw wewnętrznych, wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego wraz z dokumentami wymaganymi na podstawie art. 47 ust. 4.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, przed przekazaniem wniosku Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, zwraca się do Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, które mogą mieć istotne znaczenie w sprawie o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, i sporządza opinię dotyczącą wniosku.

5. Do udzielania informacji, o których mowa w ust. 4, stosuje się przepis art. 21 ust. 5.

Art. 49.

1. Wojewoda, konsul i minister właściwy do spraw wewnętrznych przekazują wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego bezpośrednio Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej w każdym przypadku, gdy Prezydent tak zadecyduje, bez względu na stadium postępowania.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, wojewoda i konsul informują ministra właściwego do spraw wewnętrznych o przekazaniu wniosku o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 50.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego lub odmawia jej wyrażenia w formie postanowienia.

2. Utrata obywatelstwa polskiego następuje po upływie 30 dni od dnia wydania postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Utrata obywatelstwa polskiego może nastąpić w terminie krótszym niż określony w ust. 2, wskazanym w postanowieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

4. Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej przekazuje ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych kopię postanowienia, o którym mowa w ust. 1.

Art. 51.

1. Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej sporządza zawiadomienia o treści postanowień w sprawach o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

2. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) informację o treści postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, datę jego wydania i numer;

2) dane osoby, której zawiadomienie dotyczy:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) datę i miejsce urodzenia,

c) imię ojca i imię matki;

3) oznaczenie organu sporządzającego zawiadomienie oraz datę jego sporządzenia.

Art. 52.

Do doręczenia zawiadomień o treści postanowień w sprawach o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego stosuje się przepisy art. 28.

Art. 53.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza wniosku o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, wymogi dotyczące fotografii dołączanej do wniosku oraz wzór zawiadomienia o treści postanowienia w sprawie wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

2. Wzór formularza wniosku o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego uwzględnia dane i informacje, o których mowa w art. 47 ust. 1-3.

3. Wzór zawiadomienia o treści postanowienia w sprawie o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego uwzględnia dane i informacje, o których mowa w art. 51 ust. 2.

Rozdział 7

Potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego

Art. 54.

1. Decyzję w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego lub jego utraty wydaje na wniosek osoby, której postępowanie dotyczy, lub podmiotu, który wykaże interes prawny lub ciążący na nim obowiązek uzyskania decyzji, wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub ostatnie miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby, której postępowanie dotyczy, a w przypadku braku tej podstawy - wojewoda mazowiecki.

2. Postępowanie w sprawie, o której mowa w ust. 1, może być wszczęte także z urzędu.

Art. 55.

1. Wniosek o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego zawiera dane osoby, której potwierdzenie dotyczy, i jej wstępnych do drugiego stopnia oraz informacje o istotnych okolicznościach niezbędnych do ustalenia stanu faktycznego i prawnego.

2. Osoba i podmiot występujący z wnioskiem o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego są obowiązani dołączyć dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku, chyba że uzyskanie tych dokumentów napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.

Art. 56.

1. Wniosek o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego składa się do wojewody. Osoba zamieszkująca poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może złożyć wniosek o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego za pośrednictwem konsula właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania.

2. Konsul niezwłocznie przekazuje wojewodzie wniosek wraz z załączonymi dokumentami oraz posiadane dokumenty i informacje o osobie, której postępowanie dotyczy.

Art. 57.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza wniosku o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego, uwzględniając dane osoby, której potwierdzenie dotyczy, i jej wstępnych do drugiego stopnia oraz informacje o istotnych okolicznościach niezbędnych do ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego i prawnego.

Rozdział 8

Rejestry

Art. 58.

1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych tworzy i prowadzi w systemie teleinformatycznym centralny rejestr danych o nabyciu i utracie obywatelstwa polskiego, zwany dalej „rejestrem centralnym”.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych jest administratorem danych przetwarzanych w rejestrze centralnym w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.[9])).

3. Rejestr centralny obejmuje dane z rejestrów prowadzonych w sprawach:

1) nadania obywatelstwa polskiego;

2) uznania za obywatela polskiego;

3) przywrócenia obywatelstwa polskiego;

4) wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego;

5) wyboru dla małoletniego obywatelstwa innego państwa.

4. Rejestr centralny obejmuje również dane zawarte w dokumentach, o których mowa w art. 25 ust. 2 i art. 50 ust. 4.

Art. 59.

1. Rejestry, o których mowa w art. 58 ust. 3 pkt 1 i 4, prowadzi minister właściwy do spraw wewnętrznych, wojewoda i konsul, każdy w zakresie swojej właściwości.

2. Rejestr, o którym mowa w art. 58 ust. 3 pkt 2, prowadzi minister właściwy do spraw wewnętrznych i wojewoda, każdy w zakresie swojej właściwości.

3. Rejestr, o którym mowa w art. 58 ust. 3 pkt 3, prowadzi minister właściwy do spraw wewnętrznych i konsul, każdy w zakresie swojej właściwości.

4. Rejestr, o którym mowa w art. 58 ust. 3 pkt 5, prowadzi wojewoda i konsul.

5. Wojewoda i konsul przekazują do rejestru centralnego dane zawarte w prowadzonych przez siebie rejestrach niezwłocznie po ich umieszczeniu we właściwym rejestrze.

Art. 60.

W rejestrach, o których mowa w art. 58 ust. 3, gromadzi się i przechowuje:

1) informacje o wnioskach i wydanych rozstrzygnięciach w sprawach nadania obywatelstwa polskiego, uznania za obywatela polskiego, przywrócenia obywatelstwa polskiego i wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz o złożonych oświadczeniach o wyborze dla małoletniego obywatelstwa innego państwa;

2) dane dotyczące osób, które nabyły lub utraciły obywatelstwo polskie, określające:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) nazwisko rodowe,

c) datę i miejsce urodzenia,

d) imię i nazwisko ojca,

e) imię i nazwisko rodowe matki,

f) płeć,

g) obywatelstwo,

h) datę nabycia lub utraty obywatelstwa polskiego,

i) numer PESEL, jeżeli został nadany.

Art. 61.

1. Dane lub informacje przechowywane w rejestrze centralnym i rejestrach, o których mowa w art. 58 ust. 3, podlegają ochronie na podstawie odrębnych przepisów, o ile ustawa nie stanowi inaczej.

2. Dane lub informacje przechowywane w rejestrach udostępnia się:

1) organom administracji publicznej,

2) Policji,

3) Straży Granicznej,

4) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

5) Agencji Wywiadu,

6) sądom,

7) prokuraturze,

8) Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej

– w zakresie niezbędnym do realizacji ich ustawowych zadań.

3. Dane lub informacje przechowywane w rejestrze centralnym i rejestrach, o których mowa w art. 58 ust. 3, są udostępniane na pisemny wniosek podmiotu, o którym mowa w ust. 2.

4. Dane lub informacje przechowywane w rejestrze centralnym i rejestrach, o których mowa w art. 58 ust. 3, można udostępniać, bez konieczności składania pisemnego wniosku, o którym mowa w ust. 3, za pomocą urządzeń do teletransmisji danych, podmiotom, o których mowa w ust. 2, które spełniają łącznie warunki:

1) posiadają urządzenia umożliwiające odnotowanie w rejestrze, kto, kiedy i w jakim celu oraz jakie dane uzyskał;

2) posiadają zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie danych niezgodnie z celem ich uzyskania.

5. Dane lub informacje zawarte w rejestrze centralnym i rejestrach, o których mowa w art. 58 ust. 3, mogą być udostępniane organom lub instytucjom innych państw, gdy zezwala na to umowa międzynarodowa, którą Rzeczpospolita Polska jest związana.

Rozdział 9

Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy szczególne,

przejściowe i końcowe

Art. 62.

W ustawie z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993, z późn. zm.[10])) w art. 14 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Zgłoszenia zmian w obywatelstwie dokonuje właściwy wojewoda i minister właściwy do spraw wewnętrznych. Dane o nabyciu lub utracie obywatelstwa polskiego wojewoda lub minister właściwy do spraw wewnętrznych przekazuje niezwłocznie do organu gminy właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego osoby, której zmiana dotyczy.”.

Art. 63.

W ustawie z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 215, poz. 1823, z późn. zm.[11])) w art. 25:

1) pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) sporządza protokół z przyjęcia oświadczenia o wyrażeniu zgody, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2 i art. 8 ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. Nr ..., poz. ...);”;

2) pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) przyjmuje od osób zamieszkałych w okręgu konsularnym wnioski o:

a) nadanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej obywatelstwa polskiego,

b) przywrócenie obywatelstwa polskiego,

c) wyrażenie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.”.

Art. 64.

1. Uznaje się za nieważne i tym samym niewywołujące skutków prawnych od chwili ich wydania:

1) uchwałę Rady Ministrów z dnia 26 września 1946 r. o pozbawieniu obywatelstwa polskiego generała Władysława Andersa;

2) uchwałę Rady Ministrów z dnia 26 września 1946 r. o pozbawieniu obywatelstwa polskiego generałów i oficerów wstępujących do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia;

3) uchwałę Rady Ministrów z dnia 21 listopada 1947 r. o pozbawieniu Stanisława Mikołajczyka obywatelstwa polskiego;

4) uchwałę Rady Ministrów z dnia 19 lutego 1949 r. w sprawie pozbawienia Stanisława Bańczyka, Tomasza Kołakowskiego i Stanisława Wójcika obywatelstwa polskiego.

2. W razie uzasadnionych wątpliwości co do posiadania obywatelstwa polskiego przez osobę, której dotyczyła uchwała, o której mowa w ust. 1 pkt 1 albo 2, lub przez zstępnego takiej osoby organ uprawniony do wydania dowodu osobistego lub paszportu występuje do właściwego wojewody w celu przeprowadzenia postępowania w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego. Decyzję w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego wojewoda wydaje w terminie 30 dni.

Art. 65.

Postępowania wszczęte na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 68, i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy toczą się według przepisów dotychczasowych.

Art. 66.

Centralny rejestr danych o nabyciu i utracie obywatelstwa polskiego prowadzony na podstawie art. 18e ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 68, staje się centralnym rejestrem danych o nabyciu i utracie obywatelstwa polskiego prowadzonym na podstawie art. 58 ust. 1 niniejszej ustawy.

Art. 67.

W razie złożenia wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego przez osobę, wobec której jest prowadzone postępowanie o nadanie obywatelstwa polskiego lub postępowanie o uznanie za obywatela polskiego na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 68, postępowanie o przywrócenie obywatelstwa polskiego umarza się.

Art. 68.

Traci moc ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353, z 2001 r. Nr 42, poz. 475, z 2003 r. Nr 128, poz. 1175, z 2005 r. Nr 94, poz. 788, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 144, poz. 1043 oraz z 2007 r. Nr 120, poz. 818).

Art. 69.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 21 ust. 5, art. 22 ust. 2 i 3, rozdziału 5 i art. 64, które wchodzą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

MARSZAŁEK SEJMU

/ - / Bronisław Komorowski



[1]) Niniejszą ustawą zmienia się następujące ustawy: ustawę z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz ustawę z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej.

[2]) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 169, poz. 1417, Nr 250, poz. 2118 i Nr 264, poz. 2205, z 2006 r. Nr 38, poz. 268, Nr 208, poz. 1536 i Nr 217, poz. 1590, z 2007 r. Nr 120, poz. 818, Nr 121, poz. 831 i Nr 221, poz. 1650 oraz z 2008 r. Nr 190, poz. 1170 i Nr 216, poz. 1367.

[3]) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1808, z 2007 r. Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1287 oraz z 2008 r. Nr 216, poz. 1367.

[4]) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2005 r. Nr 94, poz. 788, z 2006 r. Nr 249, poz. 1828, z 2007 r. Nr 120, poz. 818 oraz z 2008 r. Nr 70, poz. 416 i Nr 216, poz. 1367.

[5]) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 29, poz. 358, z 2002 r. Nr 144, poz. 1204, z 2003 r. Nr 73, poz. 661, z 2004 r. Nr 92, poz. 878, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 164, poz. 1365 i Nr 186, poz. 1567 oraz z 2008 r. Nr 157, poz. 976.

[6]) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2007 r. Nr 120, poz. 818 i Nr 165, poz. 1170, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 180, poz. 1112, Nr 216, poz. 1367, Nr 227, poz. 1505 i Nr 234, poz. 1570 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33.

[7]) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. 1932 r. Nr 109, poz. 896, z 1934 r. Nr 110, poz. 976, z 1938 r. Nr 81, poz. 548 oraz z 1946 r. Nr 15, poz. 106.

[8]) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 42, poz. 475, z 2003 r. Nr 128, poz. 1175, z 2005 r. Nr 94, poz. 788, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 144, poz. 1043 oraz z 2007 r. Nr 120, poz. 818.

[9]) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 25, poz. 219 i Nr 33, poz. 285, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 oraz z 2007 r. Nr 165, poz. 1170 i Nr 176, poz. 1238.

[10]) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, z 2007 r. Nr 21, poz. 125, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 171, poz. 1056, Nr 195, poz. 1198 i Nr 220, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 22, poz. 120.

[11]) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1808, z 2007 r. Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1287 oraz z 2008 r. Nr 216, poz. 1367.