Minister nie podniesie samodzielnie stawek

Grażyna J. Leśniak 27-02-2009, ostatnia aktualizacja 27-02-2009 06:58

Minister finansów nie będzie już mógł co roku swobodnie podwyższać podatku od samochodów osobowych, benzyny, gazu LPG czy alkoholi. Znacznie ograniczy to jego możliwości łatania dziury budżetowej

autor zdjęcia: Robert Gardziński

źródło: Fotorzepa

Minister finansów Jacek Rostowski

źródło: Rzeczpospolita

Wpływy z podatków pośrednich, czyli VAT i podatku akcyzowego, od lat stanowią lwią część dochodów budżetowych

+zobacz więcej

Pojutrze wchodzi bowiem w życie nowa ustawa o podatku akcyzowym (DzU z 2009 r. nr 3, poz. 11), która likwiduje dotychczasowy mechanizm ustalania stawek w tym podatku. Odtąd każda zmiana stawki będzie wymagała zmiany ustawy i zgody parlamentu, a nie – jak dotychczas – wydania rozporządzenia przez ministra finansów (wcześniej ustawą trzeba było zmieniać wyłącznie akcyzę na energię).

W dobie kryzysu jest to więc znaczące ograniczenie możliwości pozyskiwania dodatkowych pieniędzy na załatanie ewentualnej dziury budżetowej. Pytanie tylko, czy podwyższenie stawek mogłoby ratować sytuację, jeśli na skutek recesji nie będzie chętnych na kupno wyrobów akcyzowych. – Nie wierzę w to, by szukanie dochodów poprzez podwyższenie stawek akcyzy mogło cokolwiek załatwić – powiedział „Rz” Wojciech Misiąg z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową.

Koniec samowoli

Do historii przechodzi więc sposób ustalania akcyzy, który był wielokrotnie krytykowany jako niezgodny z konstytucją. Przede wszystkim dlatego, że w ustawie zapisane były tzw. stawki maksymalne, a minister finansów upoważniony był do ich obniżania w wydawanych co roku rozporządzeniach. Z tej możliwości skwapliwie korzystał, obniżając (w stosunku do ustawy) stawki akcyzy, choć w praktyce za każdym razem oznaczało to podwyżkę opodatkowania (w stosunku do obowiązujących stawek wskazanych w rozporządzeniach).

Doszło do tego, że w liczącej 127 artykułów ustawie, która zaczęła obowiązywać po przystąpieniu Polski do UE, znalazło się aż 58 upoważnień dla ministra do wydawania aktów wykonawczych. Z tego powodu posłowie PO w 2004 r. zaskarżyli ją do Trybunału Konstytucyjnego. – Dlatego stara ustawa o podatku akcyzowym określana była mianem szablonowej – mówi Michał Zwyrtek, kierownik zespołu podatków pośrednich w katowickim biurze PricewaterhouseCoopers.

Szczegółowych rozwiązań podatnicy i tak musieli szukać w rozporządzeniach.– Zlikwidowanie upoważnień dla ministra finansów to znaczące ograniczenie jego swobody. Dla przedsiębiorców oznacza to jednak koniec tymczasowości i stabilizację prawa – dodaje Michał Zwyrtek. W ustawie jest wprawdzie przepis, który do końca 2011 r. pozwala ministrowi obniżać stawki zapisane w ustawie (na okres nie dłuższy niż trzy miesiące w odstępach co najmniej trzymiesięcznych), ale eksperci nie spodziewają się, by był on stosowany.

Obniżając bowiem obowiązującą sztywną stawkę, minister zmniejszałby wpływy budżetowe. – Takiej interwencji ministra finansów spodziewałbym się wyłącznie w razie zapaści w jakiejś branży, np. motoryzacyjnej – uważa Krzysztof Flis, doradca podatkowy ze spółki MDDP.

Podwyżki w ustawie

W nowej ustawie znalazły się np. stawki akcyzy na wyroby energetyczne (np. prąd, węgiel i koks przeznaczone na cele opałowe, benzyny silnikowe i oleje napędowe czy gaz ziemny), napoje alkoholowe czy wyroby tytoniowe.Co ciekawe, przy okazji prac nad nową regulację ministerstwo podniosło stawki akcyzy na niektóre wyroby. Dotyczy to m.in. samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej 2000 cm sześc., na które stawka podatku wzrosła z 13,6 proc. do 18,6 proc. Podwyżki dotyczą też m.in. różnych napojów alkoholowych. Już od 1 stycznia 2009 r. na mocy rozporządzenia ministra finansów wyroby te zostały opodatkowane w wysokości, jaką założono w nowej ustawie. Wszystko dlatego, że ministerstwo doszło do wniosku, iż przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy z 1 stycznia na 1 marca 2009 r. da czas urzędnikom na wydanie aktów wykonawczych, a tych ma być prawie 40. Tak zakładano. Do dziś jednak tych rozporządzeń nie ma.

Rzeczpospolita

Obowiązująca ustawa (2009) o obywatelstwie polskim z 1962

Dz.U.00.28.353 j.t.
2001.05.26 zm. Dz.U.2001.42.475 art. 2
2001.07.01 zm. Dz.U.2001.42.475 art. 2
2003.09.01 zm. Dz.U.2003.128.1175 art. 150
2005.10.01 zm. Dz.U.2005.94.788 art. 4
2006.07.24 zm. Dz.U.2006.104.708 art. 141
2006.08.26 zm. Dz.U.2006.144.1043 art. 83
2006.10.01 zm. Dz.U.2006.104.711 art. 5
2007.07.20 zm. Dz.U.2007.120.818 art. 2

USTAWA

z dnia 15 lutego 1962 r.

o obywatelstwie polskim.

(tekst jednolity, stan prawny na rok 2009)

Rozdział 1

Obywatele polscy

Art. 1. W dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów.

Art. 2. Obywatel polski w myśl prawa polskiego nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa.

Art. 3. 1. Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą, nie będącą obywatelem polskim, nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.

2. Zmiana obywatelstwa jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany obywatelstwa drugiego małżonka.

Rozdział 2

Nabycie obywatelstwa polskiego

Art. 4. Dziecko nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie, gdy:

1) oboje rodzice są obywatelami polskimi albo

2) jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa.

Art. 5. Dziecko urodzone lub znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa.

Art. 6. 1. Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo polskie. Jednakże rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców, jeżeli według prawa tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo.

2. W braku porozumienia między rodzicami każde z nich może zwrócić się w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia się dziecka o rozstrzygnięcie do sądu.

3. Dziecko, które nabyło obywatelstwo obce zgodnie z ust. 1 lub 2, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu szesnastu lat, a przed upływem sześciu miesięcy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.

Art. 7. 1. Zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, jeżeli nastąpiły przed upływem roku od dnia urodzenia się dziecka. Trzymiesięczny termin określony w art. 6 ust. 1 i 2 liczy się od dnia, w którym zmiana została ustalona.

2. Zmiany w ustaleniu osoby ojca, wynikające z orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa lub o unieważnienie uznania, podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa dziecka, chyba że osiągnęło ono już pełnoletność. Jeżeli dziecko ukończyło szesnaście lat, zmiana obywatelstwa może nastąpić jedynie za jego zgodą.

Art. 8. 1. ⁽¹⁾ Cudzoziemcowi można, na jego wniosek, nadać obywatelstwo polskie, jeżeli zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 5 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub posiadając prawo stałego pobytu.

¹⁾ Art. 8 ust. 1:

- zmieniony przez art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach i ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.05.94.788) z dniem 1 października 2005 r.

- zmieniony przez art. 83 pkt 1 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U.06.144.1043) z dniem 26 sierpnia 2006 r.

2. W przypadkach szczególnie uzasadnionych można cudzoziemcowi nadać na jego wniosek obywatelstwo polskie, chociażby nie odpowiadał on warunkom określonym w ust. 1.

3. Nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.

4. Nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.

5. Nadanie obywatelstwa polskiego tylko jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci, jeżeli:

1) pozostają wyłącznie pod jego władzą rodzicielską albo

2) drugie z rodziców jest obywatelem polskim lub

3) drugie z rodziców wyraziło zgodę przed właściwym organem na nabycie przez dziecko obywatelstwa polskiego.

6. Dzieciom pozostającym pod opieką obywatelstwo polskie może być nadane jedynie za zgodą opiekuna wyrażoną w odpowiednim oświadczeniu złożonym przed właściwym organem po uprzednim zadośćuczynieniu wymogom właściwego prawa obcego.

7. Nadanie lub rozciągnięcie nadania obywatelstwa polskiego na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, następuje jedynie za ich zgodą.

Art. 9. 1. ⁽²⁾ Może być uznana za obywatela polskiego osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nieposiadająca żadnego obywatelstwa, jeżeli zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, co najmniej 5 lat.

²⁾ Art. 9 ust. 1 zmieniony przez art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach i ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.05.94.788) z dniem 1 października 2005 r.

2. Uznanie za obywatela polskiego następuje na wniosek osoby zainteresowanej.

3. Uznanie za obywatela polskiego rozciąga się na dzieci uznanego, jeżeli zamieszkują w Polsce.

4. Przepisy art. 8 ust. 4-7 stosuje się odpowiednio.

orzeczenia sądów

Art. 10. ⁽³⁾ 1. ⁽⁴⁾ Cudzoziemiec pozostający co najmniej 3 lata w związku małżeńskim zawartym z osobą posiadającą obywatelstwo polskie, który zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub posiadając prawo stałego pobytu, może nabyć obywatelstwo polskie, jeżeli w terminie określonym w ust. 1a złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.

³⁾ Art. 10 ust. 1 zmieniony przez art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach i ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.05.94.788) z dniem 1 października 2005 r.

⁴⁾ Art. 10 ust. 1 zmieniony przez art 83 pkt 2 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U.06.144.1043) z dniem 26 sierpnia 2006 r.

1a. ⁽⁵⁾ Termin do złożenia oświadczenia woli w sprawie nabycia obywatelstwa polskiego wynosi 3 lata i 6 miesięcy od dnia zawarcia związku małżeńskiego z osobą posiadającą obywatelstwo polskie albo 6 miesięcy od dnia uzyskania przez cudzoziemca zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub nabycia prawa stałego pobytu.

⁵⁾ Art. 10 ust. 1a:

- zmieniony przez art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach i ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.05.94.788) z dniem 1 października 2005 r.

- zmieniony przez art 83 pkt 2 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U.06.144.1043) z dniem 26 sierpnia 2006 r.

2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.

orzeczenia sądów

Art. 11. 1. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, odzyskuje obywatelstwo polskie, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia.

2. Przyjęcie oświadczenia może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.

Art. 12. ⁽⁶⁾ (skreślony).

orzeczenia sądów

⁶⁾ Art. 12 skreślony przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 26 maja 2001 r.

Rozdział 3

Utrata obywatelstwa polskiego

Art. 13. 1. Obywatel polski traci obywatelstwo polskie na swój wniosek po uzyskaniu zgody Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

2. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa udzielona rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.

3. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego udzielona jednemu z rodziców rozciąga się na dzieci pozostające pod jego władzą rodzicielską, gdy drugiemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska lub nie jest on obywatelem polskim albo gdy jest obywatelem polskim i wyrazi przed właściwym organem zgodę na utratę obywatelstwa polskiego przez dzieci.

4. W przypadku gdy drugie z rodziców jest obywatelem polskim i sprzeciwia się rozciągnięciu na dzieci zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego udzielonej pierwszemu z rodziców lub gdy porozumienie napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, każde z rodziców może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.

5. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa rozciąga się na dzieci, które ukończyły szesnaście lat, jedynie za ich zgodą.

orzeczenia sądów

Art. 14. (skreślony).

Art. 15. (skreślony).

Rozdział 4

Właściwość organów

Art. 16. 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

2. ⁽⁷⁾ Wnioski o nadanie obywatelstwa polskiego i o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wnoszą za pośrednictwem właściwego wojewody, a osoby zamieszkałe za granicą - za pośrednictwem konsula.

⁷⁾ Art. 16 ust. 2 zmieniony przez art. 2 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

3. ⁽⁸⁾ Wnioski, o których mowa w ust. 2, wraz z własnym stanowiskiem, wojewoda i konsul, z zastrzeżeniem ust. 5, przekazują Prezesowi Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.

⁸⁾ Art. 16 ust. 3:

- dodany przez art. 2 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

- zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.07.120.818) z dniem 20 lipca 2007 r.

4. ⁽⁹⁾ Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców Minister właściwy do spraw wewnętrznych przekazuje wnioski, o których mowa w ust. 2, do Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wraz ze swoim stanowiskiem.

⁹⁾ Art. 16 ust. 4:

- dodany przez art. 2 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

- zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.07.120.818) z dniem 20 lipca 2007 r.

5. ⁽¹⁰⁾ Wnioski, o których mowa w ust. 2, wojewoda i konsul przekazują bezpośrednio do Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w każdym przypadku, gdy Prezydent tak zadecyduje.

¹⁰⁾ Art. 16 ust. 5 dodany przez art. 2 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

6. ⁽¹¹⁾ Wojewoda i konsul informują Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców ministra właściwego do spraw wewnętrznych o przekazaniu wniosków, o których mowa w ust. 2, do Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w przypadkach określonych w ust. 5.

orzeczenia sądów

¹¹⁾ Art. 16 ust. 6:

- dodany przez art. 2 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

- zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.07.120.818) z dniem 20 lipca 2007 r.

Art. 17. 1. Decyzję w sprawie uznania za obywatela polskiego wydaje wojewoda, o ile przepisy innych ustaw nie stanowią inaczej.

2. Decyzje w sprawach określonych w art. 6 ust. 3 oraz w art. 10 i 11 wydają:

1) ⁽¹²⁾ właściwy miejscowo wojewoda - w stosunku do osób zamieszkałych w Polsce,

¹²⁾ Art. 17 ust. 2 pkt 1 zmieniony przez art. 2 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

2) konsul Rzeczypospolitej Polskiej - w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.

3. ⁽¹³⁾ Oświadczenie o wyborze obywatelstwa obcego, o którym mowa w art. 6 ust. 1, i o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa polskiego, o którym mowa w art. 8 ust. 5 pkt 3 i ust. 6, a także o wyrażeniu zgody na utratę przez dzieci obywatelstwa polskiego, o którym mowa w art. 13 ust. 3, przyjmuje:

¹³⁾ Art. 17 ust. 3 zmieniony przez art. 2 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

1) właściwy miejscowo wojewoda - od osób zamieszkałych w Polsce,

2) konsul Rzeczypospolitej Polskiej - od osób zamieszkałych za granicą.

4. Posiadanie i utratę obywatelstwa polskiego stwierdza wojewoda. Odmowa stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego lub jego utraty następuje w drodze decyzji administracyjnej.

5. W sprawach, o których mowa w art. 6 ust. 2 i w art. 13 ust. 4, przekazanych do rozstrzygnięcia sądowi, orzeka sąd polski. Rzeczowo właściwym jest sąd rejonowy, działający jako władza opiekuńcza. Miejscową właściwość sądu określa się według miejsca zamieszkania dziecka w Polsce, a jeżeli nie ma ono miejsca zamieszkania w Polsce - według miejsca jego pobytu w Polsce. W razie braku tych podstaw właściwym jest Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy.

orzeczenia sądów

Art. 17a. ⁽¹⁴⁾ 1. ⁽¹⁵⁾ W sprawach należących do właściwości wojewody i Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców ministra właściwego do spraw wewnętrznych organy te mogą zwracać się do komendanta wojewódzkiego Policji, Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefa Służby Wywiadu Wojskowego i Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a w razie potrzeby do innych organów, o przekazanie informacji niezbędnych dla prowadzonych postępowań.

¹⁴⁾ Art. 17a:

- dodany przez art. 150 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz.U.03.128.1175) z dniem 1 września 2003 r.

- zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.07.120.818) z dniem 20 lipca 2007 r.

¹⁵⁾ Art. 17a ust. 1:

- zmieniony przez art. 141 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz.U.06.104.708) z dniem 24 lipca 2006 r.

- zmieniony przez art. 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz.U.06.104.711) z dniem 1 października 2006 r.

2. Organy, do których wojewoda lub Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców minister właściwy do spraw wewnętrznych zwrócił się o przekazanie informacji, są obowiązane je udostępnić w zakresie niezbędnym dla prowadzenia postępowań, w terminie 30 dni.

3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin, o którym mowa w ust. 2, może być przedłużony do 3 miesięcy, o czym organ obowiązany do przekazania informacji zawiadamia odpowiednio wojewodę lub Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Art. 18. ⁽¹⁶⁾ O właściwości miejscowej wojewody - w sprawach określonych w art. 17 ust. 4 - stanowią kolejno: miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, miejsce jej pobytu, miejsce jej ostatniego zamieszkania lub pobytu. W razie braku tych podstaw, właściwy jest wojewoda warszawski.

¹⁶⁾ Art. 18 zmieniony przez art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

Art. 18a. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb postępowania w sprawach o nadanie lub wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzory zaświadczeń i wniosków.

akty wykonawcze z Dz.U. i M.P.

Art. 18b. ⁽¹⁷⁾ (skreślony).

¹⁷⁾ Art. 18b skreślony przez art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

Rozdział 4a ⁽¹⁸⁾

¹⁸⁾ Rozdział 4a dodany przez art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.42.475) z dniem 1 lipca 2001 r.

Rejestry

Art. 18c. 1. Wojewoda i konsul Rzeczypospolitej Polskiej prowadzą rejestry:

1) wniosków o nabycie obywatelstwa polskiego oraz osób, które nabyły obywatelstwo polskie,

2) wniosków o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz osób, które utraciły obywatelstwo polskie,

3) oświadczeń o wyborze dla dziecka obywatelstwa państwa obcego.

2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje następujące dane: datę złożenia wniosku, imię (imiona) i nazwisko oraz nazwisko rodowe wnioskodawcy, imiona i nazwiska rodziców, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, poprzednio posiadane obywatelstwo lub posiadane aktualnie obywatelstwo inne niż polskie, adnotacje o przedłożeniu dowodu utraty obcego obywatelstwa, imię i nazwisko dziecka objętego wnioskiem, adnotacje o wyrażeniu zgody przez dziecko, które ukończyło 16 lat, podstawę prawną nabycia obywatelstwa polskiego i datę jego nabycia.

3. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje następujące dane: datę złożenia wniosku, imię (imiona) i nazwisko oraz nazwisko rodowe osoby składającej wniosek, imiona i nazwiska rodziców, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, imię i nazwisko dziecka objętego wnioskiem, adnotacje o wyrażeniu zgody przez dziecko, które ukończyło 16 lat, adnotacje o posiadanym obywatelstwie obcym lub o przyrzeczeniu nabycia obcego obywatelstwa, podstawę prawną utraty obywatelstwa polskiego i datę utraty obywatelstwa polskiego.

4. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, obejmuje następujące dane: datę złożenia oświadczenia o wyborze dla dziecka obywatelstwa państwa obcego, imię (imiona) i nazwisko dziecka, imiona i nazwiska rodziców, datę i miejsce urodzenia dziecka, miejsce zamieszkania, adnotacje o obywatelstwie państwa obcego, które zostało dla dziecka wybrane.

Art. 18d. 1. Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przesyła organom, o których mowa w art. 18c ust. 1, kopie zaświadczeń w sprawach obywatelstwa polskiego uwzględniających dane określone w art. 18c ust. 2 i 3.

2. ⁽¹⁹⁾ Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przesyła Prezesowi Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych kopie postanowień Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawach obywatelstwa polskiego.

¹⁹⁾ Art. 18d ust. 2 zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.07.120.818) z dniem 20 lipca 2007 r.

Art. 18e. 1. ⁽²⁰⁾ Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców Minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi centralny rejestr danych o nabyciu i utracie obywatelstwa polskiego na podstawie informacji uzyskanych od organów uprawnionych do prowadzenia rejestrów w tych sprawach oraz dokumentów, o których mowa w art. 18d.

²⁰⁾ Art. 18e ust. 1 zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.07.120.818) z dniem 20 lipca 2007 r.

2. ⁽²¹⁾ Organy uprawnione do prowadzenia rejestrów, o których mowa w art. 18c ust. 1, przekazują dane określone w tych rejestrach Prezesowi Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych niezwłocznie po ostatecznym rozstrzygnięciu sprawy o nabyciu lub utracie obywatelstwa polskiego.

²¹⁾ Art. 18e ust. 2 zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.07.120.818) z dniem 20 lipca 2007 r.

3. Rejestr, o którym mowa w ust. 1, obejmuje dane określone w art. 18c ust. 2, 3 i 4.

Art. 18f. ⁽²²⁾ (uchylony).

²²⁾ Art. 18f uchylony przez art. 83 pkt 3 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U.06.144.1043) z dniem 26 sierpnia 2006 r.

Art. 18g. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych, określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzory rejestrów, o których mowa w art. 18c i 18e,

2) terminy i sposoby przekazywania informacji do centralnego rejestru danych o nabyciu i utracie obywatelstwa polskiego.

2. Rejestry, o których mowa w art. 18c i 18e, mogą być prowadzone w szczególności w systemach informatycznych.

akty wykonawcze z Dz.U. i M.P.

Rozdział 5

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 19. Osoby, które nabyły obywatelstwo polskie na podstawie art. 2a i 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44 z późniejszymi zmianami), nie są obywatelami polskimi, jeżeli posiadają obywatelstwo państwa obcego i zamieszkują za granicą.

Art. 20. Traci moc ustawa z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 25).

Art. 21. Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.

Sprawdź, jak prawidłowo zawrzeć umowę na zastępstwo

Izabela Rakowska-Boroń 26-02-2009, ostatnia aktualizacja 26-02-2009 06:00

Taki kontrakt to tak naprawdę umowa o pracę na czas określony. Stosuje się ją jednak tylko w szczególnych okolicznościach

Umowę na zastępstwo można bowiem zawrzeć na czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika, np. urlopu wypoczynkowego, macierzyńskiego, wychowawczego, bezpłatnego czy choroby. Dziś podpowiadamy, jak sporządzić ją prawidłowo.

1 Wpisz tytuł

Umowę na zastępstwo należy sporządzić precyzyjnie. Można skorzystać ze wzoru umowy na czas określony, ale trzeba pamiętać, aby dostosować go do wymagań umowy na zastępstwo.

Należy ją zatytułować właśnie „umowa o pracę na zastępstwo” albo np. „umowa o pracę w zastępstwie”.

Ważne, aby już z samej nazwy umowy wynikało, że zawierana jest ona z osobą zatrudnianą tylko na czas nieobecności innego pracownika.

2 Wskaż zastępowanego

Dokument ten musi też jasno określać, kogo osoba zatrudniana będzie zastępować. W tym celu należy w niej wskazać imię i nazwisko zastępowanej osoby.

Można zatem wskazać, że np. nowy pracownik Mieczysław Wólka zobowiązuje się do zastępowania w pracy Adama Kwiatkowskiego przebywającego na rocznym urlopie dla poratowania zdrowia albo że np. umowa zawierana jest na czas urlopu wychowawczego Teresy Ozimek.

Trzeba też określić stanowisko lub funkcję zastępowanego w taki sposób, aby na podstawie opisu można było precyzyjnie ustalić o kogo chodzi. Tak np. pracownik zobowiązuje się do zastępstwa na stanowisku starszego specjalisty do spraw sprzedaży.

3 Określ termin rozwiązania

Warto też w umowie ustalić termin zakończenia umowy. Nie jest to konieczne, ale choćby ze względu na ustalenie wymiaru urlopu dla zastępcy można się pokusić o sprecyzowanie tej kwestii. W tym celu można:

- podać dokładną datę, do której ma trwać umowa, wskazując np., że ostatnim dniem pracy Mieczysława Wólki będzie ostatni dzień urlopu macierzyńskiego zastępowanej pracownicy albo

- odwołać się do przyczyny zawarcia umowy na zastępstwo. W tym przypadku wystarczy zapisać, że umowa z Mieczysławem Wólką jest zawierana np. na czas urlopu wychowawczego Teresy Ozimek lub

- posłużyć się ogólnym sformułowaniem, że np. umowa zawierana jest na czas usprawiedliwionej nieobecności Adama Kwiatkowskiego.

Jeśli pracodawca wybierze ostatni sposób, to dzięki takiemu zapisowi umowa o pracę na zastępstwo się rozwiąże, nawet gdy zastępowany pracownik wróci do pracy wcześniej, niż początkowo sygnalizował.

Ponadto gdy usprawiedliwiona nieobecność podwładnego się przedłuży, bo np. zastępowana osoba zdecyduje się na skorzystanie z urlopu wychowawczego bezpośrednio po macierzyńskim, pracodawca nie będzie musiał zawierać kolejnej umowy z zastępcą lub jej przedłużać.

Niekiedy umowę zawiera się „do czasu powrotu zastępowanego do pracy”. Jednak ten sposób określenia czasu trwania umowy może powodować wątpliwości co do rozwiązania umowy na zastępstwo, gdy zastępowany nie wróci do pracy, np. w razie śmierci czy rozwiązania umowy.

4 Ustal wynagrodzenie

W umowie o pracę na zastępstwo należy również ustalić: wynagrodzenie, czas i miejsce pracy. Nie muszą być one takie same jak w przypadku zastępowanego pracownika. Powinny być jednak podobne, ponieważ zastępca jest angażowany za określoną osobę na jej stanowisko.

Wynagrodzenie zastępcy też nie musi być takie samo jak pensja zastępowanego. Jednak ustalając jego wysokość, należy pamiętać m.in. o zasadzie niedyskryminacji w zatrudnieniu.

Wynagrodzenie powinno zatem odpowiadać rodzajowi pracy. Jeżeli w danej firmie obowiązuje regulamin wynagradzania czy układ zbiorowy pracy określający zasady płacowe, wówczas pensja zastępcy nie może być niższa od najniższego wynagrodzenia przypisanego do stanowiska, które ma zająć.

Warto przy tym pamiętać, że zastępca nie może się powoływać na dyskryminację, jeśli jego szef nie przyzna mu bonusów, jakie otrzymywał zastępowany pracownik. Oznacza to, że jeśli zastępowanemu przysługiwał samochód służbowy czy dodatkowy pakiet medyczny, nie jest to równoznaczne z przyznaniem takich świadczeń zastępcy. To zależy wyłącznie od decyzji szefa.

Dyskryminacją jednak będzie sytuacja, w której pracodawca będzie uporczywie odmawiał zastępcy dostępu do szkoleń czy awansu z uwagi na rodzaj zawartej z nim umowy o pracę.

5 Modyfikuj warunki

Do umowy o pracę na zastępstwo można wprowadzać zmiany dotyczące np. wysokości wynagrodzenia za pracę za pomocą porozumienia lub wypowiedzenia zmieniającego.

Natomiast zmiana stanowiska czy rodzaju pracy zastępcy może powodować konieczność zmiany rodzaju umowy. Szczególnie jeśli nowe stanowisko nie będzie dotyczyło zastępowania nieobecnego zatrudnionego. W takim przypadku można zastosować jedynie porozumienie zmieniające. Zmiana rodzaju umowy jest bowiem dopuszczalna tylko w taki sposób. ∑

Podstawa prawna:

– art. 113, art. 183a § 1, 183b § 2 pkt 4 kodeksu pracy (tekst jedn. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Rzeczpospolita