"Można mówić, że mieszkamy razem, ale nie współżyjemy, tylko który ksiądz w to uwierzy?" – zastanawia się Arleta. I dlatego podczas spowiedzi nigdy nie wspomina, że ona i jej chłopak mają ten sam adres.
Pół prawdy w konfesjonale
Dominika i Rafał siedem miesięcy temu wzięli ślub. Niewielki kościół w małej śląskiej miejscowości z trudem pomieścił ponad dwieście osób. Ale było tak, jak sobie wymarzyli: znajomi z Warszawy, gdzie od lat mieszkają, najbliższa rodzina z babcią na czele i zazdrosne spojrzenia sąsiadów, bo Dominika jest jedynaczką i rodzice zorganizowali jej "ślub marzeń".
– Pojawił się tylko jeden zgrzyt: spowiedź – przyznaje młoda żona. – Chciałam się przygotować, więc do spowiedzi poszłam jeszcze w Warszawie. Ale kiedy przyznałam, że mieszkam z narzeczonym, zaczęła się pogadanka, którą słyszało chyba pół kościoła. Myślałam, że spalę się ze wstydu. Oczywiście rozgrzeszenia nie dostałam. Wyszłam czerwona jak burak i przez trzy dni kombinowałam, co zrobić. W końcu poszłam do innego kościoła i w konfesjonale powiedziałam, że współżyłam z narzeczonym. Rozgrzeszenie dostałam. Miałam wyrzuty sumienia, że powiedziałam tylko pół prawdy, ale drugi raz takiego upokorzenia bym nie przeżyła.
Nie uważam tego za grzech, więc nie mówię
30-letnia Arleta uważa, że Dominika "źle się przygotowała". – W kościele nie bywam zbyt często, ale wiem, że konkubinat jest grzechem ciężkim – tłumaczy. – Można ściemniać księdzu w konfesjonale, że mieszkamy razem, ale nie współżyjemy, tylko kto uwierzy, że dorośli ludzie odsuwają się od siebie każde na swój brzeg łóżka i grzecznie kładą ręce na kołdrze? Przecież to niepoważne.
Dlatego Arleta regularnie dwa razy w roku chodzi do spowiedzi. – Przed świętami, bo nie chcę, żeby się rodzice i babcia denerwowali – tłumaczy. – Mieszkam na drugim końcu Polski, jeżdżę do nich tylko na Boże Narodzenie i Wielkanoc i chcę ten czas spędzić w miłej atmosferze. Niepotrzebne mi kłótnie, bo w kościele nie poszłam do komunii. Zawsze chodzę – uśmiecha się Arleta, która "na drugim końcu Polski" od czterech lat mieszka z Pawłem. – Nigdy nie miałam problemu z rozgrzeszeniem. Po prostu nie mówię, że mieszkamy razem, ponieważ nie uważam tego za grzech – tłumaczy.
Samo mieszkanie to nie grzech
Jezuita, ojciec Dariusz Kowalczyk, odpowiadając w Tygodniku Katolickim "Niedziela" Ewie z Tarchomina, która od trzech lat mieszka z chłopakiem i pyta: "Dlaczego nie mogę dostać rozgrzeszenia?" tłumaczył, że podczas wspólnego mieszkania możliwe są trzy sytuacje. Pierwsza: wspólne mieszkanie wraz z decyzją o regularnym współżyciu seksualnym; druga: wspólne mieszkanie wraz z zamiarem życia w czystości, ale z dość częstymi upadkami w tej materii; trzecia: wspólne mieszkanie przy zachowaniu czystości przedmałżeńskiej.
Jak odnosi się do nich Kościół, a przez to spowiednik? Ojciec Dariusz Kowalczyk: "Pierwsza sytuacja jest całkowicie niezgodna z nauczaniem Kościoła i osoby, które na nią się decydują, nie mogą otrzymać rozgrzeszenia. Druga sytuacja jest bardziej złożona, gdyż mamy w niej do czynienia z dobrymi chęciami, które jednak mają niewielki wpływ na rzeczywistość. (…) W trzeciej sytuacji – choć przyznajmy, że zdarza się ona raczej rzadko – nie ma powodów, aby odmawiać rozgrzeszenia. Samo mieszkanie razem nie jest grzechem."
Stało się, ale tylko raz…
Wie o tym 26-letnia Monika i dlatego kilka miesięcy temu pozwoliła, by wprowadził się do niej Jacek. – Mam swoje mieszkanie, ale nie stać mnie na wszystkie opłaty – wyjaśnia. – Szukałam współlokatorki, ale uznaliśmy, że będzie taniej, jeśli jako narzeczeni zamieszkamy razem. Mieliśmy oddzielne pokoje i od razu ustaliliśmy, że z seksem poczekamy do ślubu. Po jakimś czasie zaczęliśmy spać w jednym łóżku, ale do niczego nie dochodziło. Aż do tamtej sobotniej nocy… Rano byłam zrozpaczona. Złamaliśmy zasady, ale wiedziałam, że nigdy więcej do tego nie dojdzie.
Jednak ksiądz, do którego poszła Monika, nie uwierzył, że "to" stało się tylko raz. – Usłyszałam, że żyję w grzechu i nie jestem dobrą chrześcijanką – mówi dziewczyna. – Nikt, kto kocha Boga i nie odszedł od konfesjonału bez rozgrzeszenia, nie ma pojęcia, co się wtedy czuje. Byłam jak dziecko wyrzucone z domu, bo raz przyniosło ze szkoły jedynkę. Poprosiłam Jacka, by się wyprowadził. Zrobił to, ale uważa, że histeryzuję. A ja zaczęłam się zastanawiać, czy chcę wyjść za człowieka, który mnie nie rozumie. Nie wyobrażam sobie, że idę na mszę i nie mogę przyjąć komunii. Czuję się jak wykluczona. Chcę iść do spowiedzi do innego księdza, ale panicznie boję się, że od niego też usłyszę, że jestem grzesznicą.
Żałuję i chcę to naprawić
Ksiądz Jacek Stryczek, prezes Stowarzyszenia WIOSNA, znany z niekonwencjonalnych kazań i działań, np. postawienia konfesjonału przed Galerią Krakowską uważa, że rozmowę dotyczącą kwestii rozgrzeszenia lub jego braku w sytuacji wspólnego zamieszkiwania, należy zacząć od wyjaśnienia, dlaczego chrześcijaństwo tak bardzo zajmuje się seksem.
– Bóg chrześcijan to Bóg miłości – mówi ks. Stryczek. – A seks ma tendencję, by miłość imitować. Czasem jedno z drugim idzie w parze, a czasem ze sobą konkuruje. Kościół uważa, że ślub pod wieloma względami robi różnicę. Najważniejsza z nich jest taka, że wiadomo, co będzie po ślubie. Ludzie deklarują przecież, że zostaną ze sobą do końca życia. Różnica związana ze ślubem dotyczy także seksu, który, jak wiadomo, łączy się na przykład z tym, że mogą pojawić się dzieci.
Ksiądz Stryczek tłumaczy, że jest pięć warunków dobrej spowiedzi, w tym warunek postanowienia poprawy. Jeśli go zabraknie, ksiądz nie może udzielić rozgrzeszenia. – Człowieka można oszukać, Boga już nie – mówi szef Stowarzyszenia WIOSNA. – Kiedy idziemy do spowiedzi, pytanie nie dotyczy tego, czy formalnie zostanę przyłapany na jakimś grzechu. Ono odnosi się do tego, czy Bóg chce się ze mną kolegować. Czy na warunkach, na których ja chcę się z Nim pojednać, On też będzie tego chciał? Wyobraźmy sobie narzeczonego, który zdradza narzeczoną i mówi jej: nie przejmuj się, to, czego się nauczyłem, wniosę do naszego związku, będziesz zadowolona. Ona może stwierdzić, że już go nie chce. Podobnie jest z Bogiem. Dlatego rachunek sumienia, szczera spowiedź i postanowienie poprawy są warunkami "dogadania się" z Nim. My, księża, nie zajmujemy się wyłapywaniem zła, tylko przygotowaniem ludzi, którzy chcą się spotkać z Bogiem, a nie wmawiają Mu, że musi się z nimi z spotkać.
Czy to oznacza, że jeśli ktoś mieszka z narzeczonym/narzeczoną, ale chce się zmienić i w konfesjonale stwierdzi, że jutro się wyprowadza, dostanie rozgrzeszenie? – Oczywiście – mówi ksiądz Stryczek. – Jeśli jest miejsce na postanowienie poprawy, nie widzę przeciwwskazań. Tak samo jest z innymi grzechami. Jeśli ktoś nie chodzi do kościoła i nie zamierza tego zmienić, rozgrzeszenia nie dostanie. Albo gdy zdradził i widać, że nie chce się poprawić. Jeśli zamierza zdradzać dalej, ale się nie przyznał, to znaczy, że okłamał księdza, więc rozgrzeszenie i tak jest nieważne. Jeśli jednak żałuje i chce się poprawić, będzie dobrze. W końcu Jezus przyszedł, by pokochać grzeszników, a my jesteśmy po to, aby pomóc ludziom, by stawali się lepsi.
