piątek, 17 kwietnia 2009

Spółka cywilna a upadłość


Data: 13-03-2009 r.

Spółka cywilna, jako umowa prawa cywilnego między wspólnikami będącymi co do zasady przedsiębiorcami, nie ma zdolności upadłościowej. Polski system prawa odmawia jej statusu przedsiębiorcy. Przedsiębiorcami są jednak jej wspólnicy i oni mają zdolność upadłościową.

Postępowanie upadłościowe

Postępowanie upadłościowe reguluje ustawa - Prawo upadłościowe i naprawcze. Stanowi ona, iż upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Przymiot niewypłacalności rozumiany jest jako nie wykonywanie swoich wymagalnych zobowiązań przez dłużnika. Pomimo istnienia wskazanej niewypłacalności, sąd oddali wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego, gdy majątek

niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Nadto sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza 3 miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika.

Dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie 2 tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. W razie uchybienia temu terminowi ponosi się odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku w terminie - oczywiście, o ile szkoda powstała.

Wniosek o ogłoszenie upadłości

Wniosek w omawianym przedmiocie należy złożyć do właściwego dla danego

wspólnika sądu gospodarczego – są nimi wydziały sądów rejonowych działające w mieście – siedzibie sądu okręgowego.

Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:

  1. imię i nazwisko dłużnika, jego nazwę albo firmę, miejsce zamieszkania albo siedzibę
  2. oznaczenie miejsca, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika;
  3. wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
  4. informację, czy dłużnik jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz.U. Nr 123 poz. 1351);
  5. informację, czy dłużnik jest spółką publiczną
    w rozumieniu przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi.

Ponadto do wniosku należy dołączyć:

  1. aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
  2. aktualne sprawozdanie finansowe, a jeżeli na podstawie odrębnych przepisów nie ma obowiązku sporządzania takiego sprawozdania - bilans sporządzony dla celów tego postępowania, na dzień nie późniejszy niż trzydzieści dni przed złożeniem
    wniosku;
  3. spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń
    dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia;
  4. oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
  5. spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty;
  6. wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi;
  7. informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych i zastawów skarbowych oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych lub administracyjnych dotyczących majątku dłużnika.

Jeżeli dłużnik wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, powinien ponadto dołączyć do wniosku:

  1. propozycje układowe wraz z propozycjami finansowania wykonania układu;
  2. rachunek przepływów pieniężnych za ostatnie dwanaście miesięcy, jeżeli obowiązany był do prowadzenia dokumentacji umożliwiającej sporządzenie takiego rachunku.

Jeżeli dłużnik nie może dołączyć do wniosku dokumentów, o których mowa wyżej, powinien podać przyczyny ich niedołączenia oraz je uprawdopodobnić.

Wskazane wyżej postępowanie układowe jest jedną z możliwości upadłości. Zawarcie układu oznacza w praktyce zawarcie z wierzycielami umowy co do spłaty wierzytelności. Drugą możliwością jest wystąpienie o upadłość likwidacyjną, której rezultatem jest spieniężenie aktywów dłużnika i spłata wierzycieli z uzyskanych środków.

Masa upadłości

Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego (dłużnika) staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Sam upadły ma obowiązek udzielać informacji i pomocy właściwym organom (syndykowi, bądź zarządcy).

Nie wchodzi do masy upadłości:

  1. mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego;
  2. wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu;
  3. mienie wyłączone uchwałą zgromadzenia wierzycieli;
  4. nieściągalne wierzytelności oraz niezbywalne ruchomości wyłączone przez sędziego-komisarza.

Ponadto mienie przeznaczone na pomoc dla pracowników upadłego i ich rodzin, stanowiące zgromadzone na odrębnym rachunku bankowym środki pieniężne zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, tworzonego na podstawie przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, wraz z przypadającymi po ogłoszeniu upadłości kwotami

pochodzącymi ze zwrotu udzielonych pożyczek na cele mieszkaniowe, wpłatami odsetek bankowych od środków tego funduszu oraz opłatami pobieranymi od korzystających z usług
i świadczeń socjalnych finansowanych z tego funduszu organizowanych przez upadłego, nie wchodzi w skład masy upadłości. Składniki tego mienia oznaczy sędzia-komisarz.

Należy nadmienić także, iż jeżeli ogłoszono upadłość likwidacyjną, upadły traci zarząd swym majątkiem, który przejmuje syndyk. Jeśli zaś ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu sąd ustanawia zarządcę, któremu powierza zarząd, sąd może także pozostawić zarząd upadłemu, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że upadły daje rękojmię należytego jego sprawowania, a jego niewypłacalność powstała wskutek wyjątkowychi niezależnych od niego okoliczności. Zarząd własny upadły sprawuje pod nadzorem nadzorcy sądowego. Zob. też: Zakres uprawnień upadłego w stosunku do masy upadłości

Skutki ogłoszenia upadłości względem zobowiązań (zawartych umów, np. najmu, leasingu) upadłego regulowane są zależne od rodzaju upadłości oraz rodzaju zobowiązania. Przeważnie wygasają bądź zostają utrzymane w mocy, a organ egzekucyjny może je w określonych wypadkach wypowiedzieć.

Upadłość a wspólność majątkowa małżeńska

W razie ogłoszenia upadłości jednego z małżonków wspólność ustawowa między małżonkami ustaje z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości, a majątek wspólny wchodzi do masy upadłości. Podział majątku wspólnego po ogłoszeniu upadłości jednego z małżonków jest wyłączony. Małżonek upadłego może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu udziału w majątku wspólnym, zgłaszając tę wierzytelność sędziemu-komisarzowi. Domniemywa się, że majątek wspólny powstały w okresie

prowadzenia przedsiębiorstwa przez upadłego został nabyty ze środków pochodzących z dochodów tego przedsiębiorstwa.

Zob.: Wpływ ogłoszenia upadłości na małżeńskie stosunki majątkowe upadłego

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. 2003 r., Nr 60, poz. 535, ze zm.)

Brak komentarzy: