Właściciel nieruchomości, który poniósł koszty budowy urządzeń służących do doprowadzania wody, pary, gazu i energii, i jest ich właścicielem, może żądać od przedsiębiorstwa przesyłowego, które przyłączyło te urządzenia do swojej sieci, by nabyło je na własność za odpowiednim wynagrodzeniem.
Tak wynika z postanowień wprowadzonego w roku ubiegłym art. 49 ust. 2 Kodeksu cywilnego. Przy tak sformułowanym prawie przepis zastrzega jednak „chyba że w umowie strony postanowiły inaczej”, co oznacza, że stronom przysługuje prawo do swobodnego ułożenia swoich stosunków na zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń, czyli ich sprzedaży, może wystąpić do właściciela nieruchomości także przedsiębiorstwo przesyłowe.
Cytowany przepis reguluje sferę rozliczeń pomiędzy inwestorem, zwykle właścicielem nieruchomości, a przedsiębiorstwem przesyłowym w kwestii wyposażenia tego pierwszego w prawo roszczenia o nabycie wybudowanych przez niego urządzeń doprowadzających media przez przedsiębiorstwo przesyłowe.
Zastanówmy się, o jakie urządzenia chodzi? Wymienione w przepisie „urządzenia do doprowadzenia płynów, pary, gazu i energii” to różne przewody sieci gazowej, ciepłowniczej, wodnej i kanalizacyjnej, to także kable, stacje trafo i inne urządzenia doprowadzające media od przedsiębiorstwa przesyłowego. Jednakże nie chodzi w tej sprawie o przyłącza, gdyż one w świetle prawa i orzecznictwa mają inny status. O sprawie tej w kolejnym artykule.
Przepis zobowiązuje w istocie do dokonania rozliczeń majątkowych i finansowych pomiędzy wymienionymi podmiotami, a więc do przeniesienia własności takich urządzeń w umowie cywilnoprawnej zawartej przez strony.
W zawarciu umowy przeniesienia własności urządzeń, o których mowa, obowiązują ogólne zasady Kodeksu cywilnego. Istotnym elementem umowy jest wynagrodzenie należne właścicielowi nieruchomości.
Dodajmy, że prawo do inicjatywy zawarcia umowy przeniesienia własności takich urządzeń przysługuje również przedsiębiorstwu przesyłowemu.
Wyjaśnijmy, że z mocy prawa wybudowane urządzenia nie stają się częścią składową nieruchomości. Jednakże nieruchomość, na której znajdują się (przez którą przechodzą) urządzenia doprowadzające ww. media może być z mocy art. 3051 k.c. obciążona tzw. służebnością przesyłu, ale tylko wtedy, gdy te urządzenia stanowią część składową przedsiębiorstwa przesyłowego ( w sensie majątkowym).
Art. 3051. Kodeksu cywilnego:
„Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu)”.
Do ustanowienia służebności przesyłu dochodzi poprzez zawarcie umowy cywilnoprawnej w sprawie ustanowienia służebności przesyłu pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej prawem służebności a przedsiębiorstwem przesyłowym, które korzysta z tego prawa za odpowiednim wynagrodzeniem należnym właścicielowi nieruchomości. Umowa, o której mowa, powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Zwróćmy jednak uwagę, że cyt. przepis mówi o prawie do ustanowienia służebności przesyłu, z którego strony mogą skorzystać, ale mogą też swój stosunek kształtować dowolnie, byleby był on zgodny z prawem, właściwością tego stosunku i nie naruszał zasad współżycia społecznego.
Może się jednak zdarzyć, że do uregulowania stosunków (w tej kwestii) pomiędzy właścicielem nieruchomości a przedsiębiorstwem przesyłowym doszło wcześniej, przed wejściem w życie przepisu, a w szczególności, że umowę w tej sprawie podpisał poprzedni właściciel nieruchomości. Wówczas w świetle orzecznictwa będą obowiązywały postanowienia umowy zawartej w tamtym czasie. Patrz w tej sprawie na sentencję i uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2007 r., sygn. I CSK 223/06.
Na koniec należy przypomnieć, że wynagrodzenie z tytułu służebności przesyłu przysługuje właścicielowi nieruchomości także wtedy, gdy przedsiębiorstwo przesyłowe odmawia zawarcia umowy o ustanowieniu służebności przesyłu.
Z mocy art. 3052 k.c. prawo do żądania ustanowienia służebności przesyłu należy również do przedsiębiorstwa przesyłowego, jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń przesyłowych.
W każdym przypadku z tytułu służebności przesyłu właścicielowi nieruchomości przysługuje „odpowiednie wynagrodzenie”.
Eugenia Śleszyńska/Portal Zarządzania Nieruchomościami www.zarzadcy.com.pl
Cytowany przepis reguluje sferę rozliczeń pomiędzy inwestorem, zwykle właścicielem nieruchomości, a przedsiębiorstwem przesyłowym w kwestii wyposażenia tego pierwszego w prawo roszczenia o nabycie wybudowanych przez niego urządzeń doprowadzających media przez przedsiębiorstwo przesyłowe.
Zastanówmy się, o jakie urządzenia chodzi? Wymienione w przepisie „urządzenia do doprowadzenia płynów, pary, gazu i energii” to różne przewody sieci gazowej, ciepłowniczej, wodnej i kanalizacyjnej, to także kable, stacje trafo i inne urządzenia doprowadzające media od przedsiębiorstwa przesyłowego. Jednakże nie chodzi w tej sprawie o przyłącza, gdyż one w świetle prawa i orzecznictwa mają inny status. O sprawie tej w kolejnym artykule.
Przepis zobowiązuje w istocie do dokonania rozliczeń majątkowych i finansowych pomiędzy wymienionymi podmiotami, a więc do przeniesienia własności takich urządzeń w umowie cywilnoprawnej zawartej przez strony.
W zawarciu umowy przeniesienia własności urządzeń, o których mowa, obowiązują ogólne zasady Kodeksu cywilnego. Istotnym elementem umowy jest wynagrodzenie należne właścicielowi nieruchomości.
Dodajmy, że prawo do inicjatywy zawarcia umowy przeniesienia własności takich urządzeń przysługuje również przedsiębiorstwu przesyłowemu.
Wyjaśnijmy, że z mocy prawa wybudowane urządzenia nie stają się częścią składową nieruchomości. Jednakże nieruchomość, na której znajdują się (przez którą przechodzą) urządzenia doprowadzające ww. media może być z mocy art. 3051 k.c. obciążona tzw. służebnością przesyłu, ale tylko wtedy, gdy te urządzenia stanowią część składową przedsiębiorstwa przesyłowego ( w sensie majątkowym).
Art. 3051. Kodeksu cywilnego:
„Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu)”.
Do ustanowienia służebności przesyłu dochodzi poprzez zawarcie umowy cywilnoprawnej w sprawie ustanowienia służebności przesyłu pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej prawem służebności a przedsiębiorstwem przesyłowym, które korzysta z tego prawa za odpowiednim wynagrodzeniem należnym właścicielowi nieruchomości. Umowa, o której mowa, powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Zwróćmy jednak uwagę, że cyt. przepis mówi o prawie do ustanowienia służebności przesyłu, z którego strony mogą skorzystać, ale mogą też swój stosunek kształtować dowolnie, byleby był on zgodny z prawem, właściwością tego stosunku i nie naruszał zasad współżycia społecznego.
Może się jednak zdarzyć, że do uregulowania stosunków (w tej kwestii) pomiędzy właścicielem nieruchomości a przedsiębiorstwem przesyłowym doszło wcześniej, przed wejściem w życie przepisu, a w szczególności, że umowę w tej sprawie podpisał poprzedni właściciel nieruchomości. Wówczas w świetle orzecznictwa będą obowiązywały postanowienia umowy zawartej w tamtym czasie. Patrz w tej sprawie na sentencję i uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2007 r., sygn. I CSK 223/06.
Na koniec należy przypomnieć, że wynagrodzenie z tytułu służebności przesyłu przysługuje właścicielowi nieruchomości także wtedy, gdy przedsiębiorstwo przesyłowe odmawia zawarcia umowy o ustanowieniu służebności przesyłu.
Z mocy art. 3052 k.c. prawo do żądania ustanowienia służebności przesyłu należy również do przedsiębiorstwa przesyłowego, jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń przesyłowych.
W każdym przypadku z tytułu służebności przesyłu właścicielowi nieruchomości przysługuje „odpowiednie wynagrodzenie”.
Eugenia Śleszyńska/Portal Zarządzania Nieruchomościami www.zarzadcy.com.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz