Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 4.8.2010 r. (I SA/Wr 625/10)
Odsetki od lokat bankowych spółdzielni: korzystny wyrok z Wrocławia
W dniu 4.8.2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wydał wyrok dotyczący zakresu zwolnienia od podatku dochodowego, przewidzianego dla spółdzielni mieszkaniowych. W wyroku odpowiedziano na pytanie, czy zwolnienie to może obejmować dochody z odsetek od lokat bankowych.
Może się zdarzyć, że w toku prowadzenia gospodarki zasobami mieszkaniowymi, spółdzielnia mieszkaniowa wypracuje nadwyżki finansowe. Odsetki od rachunków i lokat bankowych, pochodzących z takich właśnie nadwyżek, są wolne od podatku dochodowego, o ile zostaną przeznaczane na cele związane z gospodarką zasobami mieszkaniowymi.
Powyższe stwierdzenia to zasadnicze tezy wynikające z pisemnego uzasadnienia wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 4 sierpnia 2010 roku (sygn. I SA/Wr 625/10).
Zaradna spółdzielnia jako problem dla fiskusa
Sprawa dotyczyła spółdzielni mieszkaniowej, która – zwykłą koleją rzeczy – posiada w swoich zasobach m. in. lokale mieszkalne. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, osoby zajmujące te lokale uiszczają opłaty określone w statucie. Celem tych opłat jest pokrywanie kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości należących do spółdzielni.
Zdarza się przy tym, że wspomniane powyżej koszty są niższe niż suma opłat, jakie spółdzielnia pobrała od członków. W efekcie powstają nadwyżki finansowe, które są lokowane na oprocentowanych kontach bankowych (lokatach). W ten sposób spółdzielnia uzyskuje dodatkowe przychody odsetkowe, z którymi wiążą się pewne wątpliwości w sferze prawa podatkowego. Koncentrują się one wokół art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT; jest to regulacja, która przewiduje, że zwolnione z podatku są m.in. dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi w części przeznaczonej na utrzymanie posiadanych zasobów.
Na tym tle, już dawno temu zarysowała się kontrowersja na temat zakresu powyższego zwolnienia. W sprawie, którą zajmował się sąd wrocławski, kwestią sporną było pytanie, czy zwolnienie to może dotyczyć dochodów z tytułu odsetek od lokat bankowych. Zarząd spółdzielni postanowił wyjaśnić tę kwestię za pomocą wniosku o interpretację do właściwego dyrektora izby skarbowej. We wniosku zaznaczono, że lokaty byłyby utworzone ze środków pochodzących z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, zaś odsetki od tych lokat zostałyby przeznaczone na cele związane z gospodarką tymi samymi zasobami.
We wniosku wyrażono pogląd, że wspomniane powyżej odsetki stanowią dochód zwolniony z opodatkowania, gdyż są dochodami uzyskanymi z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Zdaniem spółdzielni, racjonalne prowadzenie tej gospodarki wymaga zdeponowania posiadanych nadwyżek finansowych na lokatach terminowych.
Dyrektor IS: odsetki z lokat ≠ przychody z gospodarki mieszkaniowej
Dyrektor izby skarbowej wydał interpretację, w której nie zgodził się ze stanowiskiem spółdzielni. Jego zdaniem, za dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi uznać można np. dochody związane z budynkami mieszkalnymi, pomieszczeniami znajdującymi się w budynku mieszkalnym lub poza nim, bądź z urządzeniami lub uzbrojeniem terenu, na którym znajdują się budynki spółdzielni. Tymczasem, jak uznał dyrektor, dochody z odsetek od lokat bankowych nie są ściśle powiązane z gospodarką mieszkaniową, co wyklucza korzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT.
Spółdzielnia nie zgodziła się z interpretacją i dlatego wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. W skardze tej podniosła, że błędem jest zawężanie pojęcia gospodarki zasobami mieszkaniowymi do pobierania opłat i nakładania kar na członków spółdzielni. Nieodłącznym elementem gospodarowania zasobami spółdzielni jest także racjonalne lokowanie nadwyżek finansowych, co jest zwykle czynione z pomocą oprocentowanych rachunków bankowych.
WSA: interpretacja ścisła nie może iść zbyt daleko
WSA zgodził się ze stanowiskiem spółdzielni. W pisemnym uzasadnieniu wyroku sąd odwołał się do słownikowego znaczenia słowa „gospodarować”, którego znaczenie jest niemal tożsame ze znaczeniem słowa „zarządzać”. Zarządzanie, jak stwierdził sąd, to ogół działań zmierzających do efektywnego wykorzystania zasobów mieszkaniowych. Zdaniem sądu, wybór lokaty terminowej zamiast rachunku bieżącego należy zaliczyć do jednej z czynności mającej na celu racjonalne i efektywne gospodarowanie środkami pochodzącymi z zasobu mieszkaniowego.
Sąd przyznał, że przepisy o zwolnieniach podatkowych należy interpretować ściśle (tego domagał się dyrektor IS). Nie można jednak iść zbyt daleko i stosować interpretacji zawężającej. Tymczasem do tego właśnie prowadzi ograniczanie zakresu pojęcia „gospodarki zasobami mieszkaniowymi” do działań związanych z pobieraniem opłat; gospodarka zasobami mieszkaniowymi to także aktywne dysponowanie posiadanymi środkami. Skład orzekający zauważył też, że poprzez inwestowanie posiadanych środków na lokatach bankowych, spółdzielnia zabezpiecza zebrane na rachunku bankowym środki pieniężne przed utratą ich wartości na skutek inflacji.
Piotr Bielicz jest konsultantem w zespole zarządzania wiedzą działu prawno podatkowego PricewaterhouseCoopers
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz