poniedziałek, 5 listopada 2007

Pakistan w stanie wyjątkowym

Wojciech Jagielski
2007-11-05, ostatnia aktualizacja 2007-11-04 18:49

Trwa obława na przeciwników rządu. W sobotę prezydent gen. Pervez Musharraf wprowadził stan wyjątkowy. Zachód, dla którego Pakistan jest najważniejszym w Azji sojusznikiem w wojnie z terroryzmem, protestuje, ale słabo

Zobacz powiekszenie
Fot. Wally Santana AP
Pakistańscy żołnierze w sobotę strzegą centrum administracyjnego w stolicy kraju - Islamabadzie
więcej zdjęć
ZOBACZ TAKŻE


Prezydent oświadczył, że ratuje państwo przed zagładą, jaką mieli na nie ściągnąć terroryści, sędziowie i dziennikarze. Najpierw, w sobotni wieczór, prywatne stacje telewizyjne przerwały niespodziewanie nadawanie programów. Potem przestały działać telefony. Wreszcie w śródmieściu Islamabadu, stolicy kraju, pojawili się żołnierze z karabinami, rozstawili posterunki i pogrodzili zasiekami z drutu kolczastego aleję Konstytucji, przy której stoją pałac prezydencki, parlament, siedziba premiera i gmach sądu najwyższego. Otoczyli także budynki rządowego radia i telewizji. W sądzie żołnierze zastali sędziów, którzy w przyszłym tygodniu mieli orzec, czy gen. Musharraf, pozostając dowódcą wojska, miał prawo w październiku ubiegać się o urząd prezydenta w wyborach, które niemal jednogłośnie wygrał. Wojskowi przerwali obrady sędziów i ogłosili, że gen. Musharraf, występując w roli szefa sztabu wojska, wprowadził stan wyjątkowy i zawiesił konstytucję. Sędziowie zostali poproszeni o zatwierdzenie dekretu. Kiedy odmówili, twierdząc, że stan wyjątkowy jest bezprawiem, wojskowi powiedzieli im, że niniejszym zostają zwolnieni z posad i mogą wracać do domów. Natychmiast zaprzysiężony został też nowy prezes sądu najwyższego.

O północy w telewizyjnym orędziu gen. Musharraf ogłosił, że musiał wprowadzić stan wyjątkowy, by pakistańskie państwo mogło dalej istnieć. Zagrożony został nie tylko jego pokój - powiedział - ale jedność i suwerenność. Jako winnych nadciągającej apokalipsy generał wskazał muzułmańskich fanatyków i terrorystów podkładających bomby od Karaczi po Peszawar, a także sędziów i dziennikarzy, którzy uzurpując sobie nienależną im władzę, doprowadzili do faktycznego paraliżu państwa. "Dalsza bierność byłaby samobójstwem" - powiedział generał, który dla lepszego wrażenia na występ w rządowej telewizji ubrał się cywilny przyodziewek.

W sobotnią noc i przez całą niedzielę, która jak na stan wyjątkowy minęła bardzo spokojnie, żołnierze i policjanci generała tropili i łapali w całym kraju przywódców politycznej opozycji oraz adwokatów i sędziów, którzy stali się awangardą ruchu protestu przeciwko wojskowym rządom. Do niedzielnego wieczora w aresztach i aresztach domowych zatrzymanych zostało prawie pół tysiąca osób. W niedzielę premier Szaukat Aziz ogłosił, że planowane na styczeń wybory do parlamentu, które miały zakończyć epokę wojskowych rządów, trzeba pewnie będzie przełożyć co najmniej o rok.

Wszystko wskazuje na to, że 64-letni Musharraf, który przed ośmioma laty przejął władzę po wojskowym zamachu stanu, tym razem stracił nerwy. Postanowił nie czekać na wyrok sądu najwyższego, który najpóźniej do połowy listopada miał orzec, czy generał może być dalej prezydentem. Musharraf nie ufał przede wszystkim prezesowi sądu Ifticharowi Mohammedowi Czoudhriemu, który wykorzystując prawne kruczki, od co najmniej roku podważa decyzje wojskowych władz. W marcu, podejrzewając, że sędzia może zakwestionować nawet jego starania o prezydencką reelekcję, Musharraf zawiesił go, oskarżając o wydumane występki. Niespodziewanie dla siebie wywołał polityczny kryzys, a sędziowie i adwokaci tłukli się z policjantami na ulicach Islamabadu, Rawalpindi, Lahore i Karaczi.

Pakistan to najważniejszy w Azji sojusznik Zachodu w jego wojnie z muzułmańskimi fanatykami. I to właśnie naciski Zachodu oprócz protestów w samym kraju sprawiły, że w lipcu Musharraf przywrócił sędziego Czoudhriego na stanowisko prezesa, ale odtąd co jakiś czas straszył, że jeśli sędziowie wystąpią przeciwko jego ponownemu wyborowi, nie zawaha się wprowadzić stanu wyjątkowego. Sędziowie zezwolili na wybory w październiku, ale do dziś nie orzekli, czy Musharraf jako wojskowy mógł w nich w ogóle startować. Generał nie wytrzymał tej wojny nerwów. Oskarżył sędziów o uzurpację, wprowadził stan wyjątkowy, zwolnił Czoudhriego, a na jego miejsce zaprzysiągł nowego prezesa.

To właśnie strach, że sędziowie zakwestionują prawomocność jego władzy lub wręcz go jej pozbawią, a nie coraz liczniejsze i krwawsze zamachy bombowe i wojna, która z Afganistanu przelała się do pakistańskiej prowincji Granicznej, wydaje się główną przyczyną wprowadzenia stanu wyjątkowego. Na pograniczu zamieszkanym przez wolne plemiona pasztuńskie toczy się regularna wojna i proklamacja prezydenta niczego tu nie zmieni. Pacyfikacja sądu najwyższego oddaliła zaś od Musharrafa groźbę utraty władzy.

Wprowadzenie stanu wyjątkowego wydaje się niweczyć nadzieje Amerykanów, którzy od wielu miesięcy próbowali doprowadzić do politycznego sojuszu Musharrafa z byłą premier Benazir Bhutto. Po styczniowych wyborach, po których pani Benazir Bhutto objęłaby po raz trzeci stanowisko premiera, mieli podzielić się władzą i wspólnie stworzyć silny, świecko-liberalny front przeciwko muzułmańskim fanatykom. Teraz wybory zostały odwołane, a Benazir trudno będzie zachować demokratyczną wiarygodność, jeśli nadal będzie się układała z wojskowym dyktatorem.

Amerykanie wydawali się nieprzyjemnie zaskoczeni. Sekretarz stanu Condoleezza Rice, która w sierpniu potrafiła dzwonić o drugiej w nocy do Musharrafa, by go przestrzegać przed wprowadzeniem stanu wyjątkowego, w sobotę powiedziała, że decyzja prezydenta jest "godna pożałowania". Jeszcze w piątek, 24 godziny przed wprowadzeniem stanu wyjątkowego, władcę Pakistanu przestrzegał przed takim rozwiązaniem admirał William Fallon, dowódca wojsk USA na Bliskim Wschodzie. Fallon groził nawet, że Stany wstrzymają pomoc, głównie wojskową, dla Pakistanu, która w ostatnich latach wyniosła ponad 10 mld dolarów. Jak widać, nawet to nie przekonało Musharrafa. W niedzielę pani Rice wspomniała o "rewizji" pomocy dla Pakistanu, ale sugerowała, że nie może to doprowadzić do "ignorowania odpowiedzialności prezydenta za narodowe bezpieczeństwo".

Teraz, jak pisze niedzielny "New York Times", Bush i jego ekipa mogą tylko "siedzieć i czekać", nie chcą bowiem zbyt ostro atakować Musharrafa, bojąc się, że władzę nad krajem dysponującym broną nuklearną mogą przejąć radykałowie islamscy. Wprowadzenie stanu wyjątkowego "oznacza, że plany Busha demokratyzacji Pakistanu załamały się spektakularnie" - pisze dziennik..

Także Unia Europejska wyraziła w niedzielę nadzieję, że mimo kłopotów wewnętrznych Pakistan pozostanie wiernym sojusznikiem Zachodu w afgańskiej wojnie.

Hamid Mir, jeden z najbardziej znanych pakistańskich dziennikarzy, twierdzi, że Amerykanie wiedzieli o planowanym dekrecie i nie protestowali, uważając prezesa sądu najwyższego Czoudhriego za uciążliwe utrapienie ich wiernego sojusznika Musharrafa. Sędzia Czoudhri zalazł zresztą za skórę samym Amerykanom, potępiając arbitralne areszty osób podejrzewanych o sympatyzowanie z talibami lub al Kaidą. Amerykanie przezywali go "niańką talibów".

Hamid Mir uważa nawet, że w plany prezydenta wtajemniczona była sama Benazir Bhutto, która mimo wprowadzenia stanu wyjątkowego wróciła do Karaczi z Dubaju. Benazir Bhutto będzie miała teraz szczególnie twardy orzech do zgryzienia. Jeśli wystąpi przeciwko Musharrafowi, trafi do więzienia i zniweczy ostatecznie plany Amerykanów. Jeśli jednak nie wystąpi przeciwko generałowi, straci wszelką wiarygodność w oczach swoich zwolenników.
publikacja:
Etykiety: ,

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)